| دسته بندی | علوم اجتماعی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 77 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 127 |
مقدمه
بر اساس کشفیات باستان شناسی و مطالعات تاریخی، جامعه شرقی و به ویژه منطقة بین النهرین محل ظهور نخستین تمدن بشری و کانون تجمع انسانی است. به همین دلیل و به منظور انتظام بخشیدن به روابط اجتماعی و تهذیب اخلاقی، دین کانون مظهر ادیان الهی و حتی مذاهب غیر آسمانی است جذابیت‌های اقتصادی، دینی، جغرافیایی و بخصوص شرایط شبه جزیره بودن این منطقه از آغاز شکل گیری ؟ نیست موجب گردید که هر قدمی برای دستیابی به این جذابیت‌ها منطقه را مورد هجوم قرار دهد. این تهاجم موجب گردید که خاورمیانه منطقه‌ای از نژادها – مذاهب زبانها و خلاصه مجموعة فرهنگی تفکیک ناپذیر شود. اما از میان تهاجم فرهنگ‌های مهاجم آنچه که خاصیت اثر گذاری و تاثیر پذیری بیشتری درشت فرهنگ غربی بود.
الف: تعریف فرهنگ و تمدن
به مقتضای موضوع تحقیق ضرورت دارد ابتدا موضوع و مفهوم فرهنگ و تهران را شناسایی کنیم:
درباره دو واژه فرهنگ و تمدن باید اشاره کنیم که تمدن کلمه عربی و اندیشه تمدن و همخانواده آن مدینه و مدنیت به معنای شهر و شهرنشین است و در باب تفصل معنای متخلق شدن به شهرنشینی یا خوی و خصلت شهرنشینی به خود گرفتن، پیدا کرده است. اما فرهنگ اسم مرکبی است که ریشه اوستایی دارد و در دو قسمت «فر» و «هنگ» تشکیل شده است. قسمت اول پیشوند و قسمت دوم از ریشه «شنک»به معنی کشیدن و فرهیختن است.
با وجود عربی بودن کلمه تمدن، واژه دیگری که مترادف آن در زبان عربی بوده و معنای تمدن شهرنشین و تجهیزات صنفی را می رساند. کلمه «حضاره» و حضارت می باشد و نیز مترادف واژه فرهنگ در زبان عربی کلمه «الثقافه» است که به معنی تمدن معنوی و فرهنگ بکار برده شده است.
تاریخچه بکارگیری واژه فرهنگ در زنان فارسی به ایران پیش از اسلام باز می گردد و در ستون پهلوی پیش از اسلام و پس از آن پیوسته بکار میرفته است. واژه فرهنگ در سده‌های گذشته به معنای آموزش و پرورش و یا آموختن ادب و علم و دانش بوده و در لغت نامه های عربی نیز «ادب» را با فرهنگ و «مودب» را فرهنگ آموخته و متأدب را فرهنگ آموزنده معنی نکرده‌اند.
شکل گیری تمدن اسلامی
دو عامل مهم در شکل گیری تمدن اسلامی نقش اساسی داشتند:
1. منابع داخلی و اصیل
2. منابع و کانونهای خارجی
1- منابع داخلی و اصیل: قرآن و حدیث
منظور از منابع اصیل اسلامی در سرچشمه معرفت و شناخت اسلام یعنی قرآن و حدیث است که نقش به سزایی را در تکوین و ایجاد تمدن اسلامی ایفا نمودند. قرآن و حدیث روی هم رفته منبع همه امور اسلامی در تمام زمینه ها بوده است. به خصوص که این منابع نقش مضاعفی را در ایجاد و پرورش علوم اسلامی داشتند. از همان قدم اول یعنی بعثت حضرت رسول اکرم (ص) که با نزول آیه «إقرأ باسم ربک الذی خلق ... الذی علم بالقم، علم الانسان ما لم یعلم» شروع شد، مشخص بود که خداوند متعال نسبت به علم و دانش چه اهمیت و ارزشی قائل است. بیشتر آیات قرآن نیز تأکید بر همین موضوع دارد و همواره برتری علم و عالم را گوشزد می کند
2- منابع و کانونهای خارجی:
الف: مراکز علمی یونانی و سریانی زبان
- اسکندریه
شکی نیست که در شکل گیری تمدن اسلامی غیر از منابع اصیل، منابع و کانونهای خارجی نیز تأثیر قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند. از ظهور اسلام اسکندریه یکی از مراکز مهم علوم یونانی به حساب می‌آمده که دانشمندان برجسته‌ای در آن گرد می‌آمدند و به تصمیم و تدریس می‌پرداختند. اسکندریه پس از مرگ اسکندر جای آتن را گرفت، زیرا آتن گرفتار تشنجات سیاسی – نظامی شد و کانونهای علمی خاموش گردید.
بقایای علوم یونانی به اسکندریه منتقل شد و این شهر محل تلاقی جریانهای فکری – فرهنگی و فلسفی ملل بزرگی مثل بابلی – ایرانی – مصری- یهودی – یونانی شد و به این ترتیب علوم شرق و غرب در هم آمیخت و همان جابجایی فرهنگی تحقق یافت.
