پایان نامه بررسی تاثیر توانمندسازی ضابطین در رعایت حقوق متهمین
چکیده
امروزه
رعایت حقوق متهمین یکی از مباحث بسیار مهم حقوق شهروندی است. حفظ حقوق
متهمین ارتباط تنگاتنگی با اقدامات و تصمیمات ضابطین دارد. این مهم وقتی
تحقق مییابد که اولاً قانون در مورد آنها شفافیت لازم را داشته باشد
ثانیاً نسبت به اجرای آن برنامهریزی و نظارت لازم صورت گیرد. در این راستا
ضابطین نیز باید نسبت به مسائل قانونی و رعایت حقوق متهمین و مجازات نقض
آنها آگاهی کافی داشته و در اجرای آن دقت لازم را نمایند. محقق در این
پژوهش که از نوع کاربردی و با استفاده از روش” کتابخانه ای- اسنادی”
اطلاعات لازم را گردآوری نموده، بر این عقیده است که در حال حاضر با توجه
به پیچیدگی، تنوع و افزایش جرائم، حقوق شهروندی متهمان در زمان تحقیقات
مقدماتی به نحو مطلوب و قانونمند رعایت نمی گردد. بنابراین با توجه به نگاه
دین مبین اسلام و قانون گذار به حقوق متهمان و بویژه موقعیت خاص ایران
اسلامی در جهان امروز، ضابطین که در نوک پیکان و برخورد اولیه با متهمان
قرار دارند، باید ضمن درک و تدبیر این موقعیت، تمهیدات لازم را با توجه به
موارد قانونی در نظر بگیرند. هدف این پژوهش بررسی و ارائه راهکار های لازم
جهت توانمند سازی ضابطین به منظور رعایت حقوق متهمین می باشد. در این پژوهش
موضوعات جزء به جزء توصیف و تشریح گردیده و ضمن بررسی وضعیت موجود، میزان
توانمندی ضابطین در رعایت حقوق متهمین با گردآوری اطلاعات از مجموعه قوانین
موجود در نظام جمهوری اسلامی ایران و نیز آییننامه ها و دستورالعملهای
قانونی و همچنین مطالعه میدانی صدها پرونده متشکله توسط ضابطین در کلانتری و
پاسگاههای سراسر کشور با همکاری و همراهی کارشناسان خبره انتظامی و
قضایی، مصاحبه با کارکنان و فرماندهان مربوطه مورد ارزیابی قرار گرفته است
.
واژگان کلیدی: ضابط، حقوق، متهم، حقوق شهروندی، توانمندسازی
مقدمه
ای مردم،
ما همه افراد نوع شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را قبیله های بزرگ و
کوچک قرار دادیم تا همدیگر را بشناسید -پس در میان شما برتری نژادی نیست-
بلکه مسلماً گرامیترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست( حجرات ، آیه 13).
از زمان
تشکیل جوامع انسانی و ارتباط آنها با یکدیگر، ضرورت تدوین قوانین و مقرراتی
که ضامن حفظ حقوق شهروندان و برخورد مناسب با هنجارشکنان و متجاوزین به
حقوق دیگران باشد در ذهن حاکمان و اندیشمندان شکل گرفت. با مطالعه تاریخ،
شاهد فراز و نشیبهای زیادی در تدوین قوانین و مقررات مذکور می باشیم.
روزگاری شکنجه متهمان قانونی بود و قضات بر آن قاعده وضع میکردند، اصل
برائت در برابر اصل محکومیت بسیار کم رنگ و بعضا به حساب نمیآمد. آنچه
اهمیت داشت یافتن متهمی بود که اقرار کند و محکمهای که تنها شاهدش خود
متهم بود و میباید بی گناهی خود را ثابت میکرد، در غیر این صورت مجازات و
کیفر در انتظارش بود.
فهرست مطالب
فصل اول کلیات پژوهش.... 1
مقدمه. 2
طرح مساله. 4
اهمیت موضوع. 5
اهداف پژوهش.... 5
اهدف اصلی.. 5
اهداف فرعی.. 5
فرضیه های تحقیق.. 6
سؤالات پژوهش.... 6
سؤال اصلی.. 6
سؤال های فرعی.. 6
قلمرو تحقیق.. 6
تعاریف نظری و عملیاتی واژگان تخصصی.. 7
الف)حقوق.. 7
ب) شهروند. 7
ج) متهم. 7
د)ضابط.. 8
پلیس.... 8
هـ) توانمند سازی.. 9
خلاصه فصل اول. 10
فصل دوم مبانی نظری و ادبیات پژوهش.... 11
مقدمه. 12
مبانی نظری و ادبیات پژوهش.... 12
الف- تاریخچه ضابطین در ایران ( دوره ناصری تا پایان دوره پهلوی ) 12
ب- تاریخچه ضابطین در جمهوری اسلامی ایران. 14
نگاهی به حقوق متهم در جهان ، اسلام و ایران. 15
حقوق متهم از نگاه منشور کوروش.... 15
حقوق متهم از نگاه اعلامیه جهانی حقوق بشر. 16
حقوق متهم از نگاه اسلام. 18
حقوق متهم در ایران (دوره ناصری تا پایان دوره پهلوی) 27
حقوق متهم در جمهوری اسلامی ایران. 29
متن مستندات قانونی.. 33
الف: قانون اساسی.. 33
ب: قانون مجازات اسلامی.. 34
ج: قانون آئین دادرسی کیفری.. 36
د : قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی.. 36
کشف جرم و حقوق متهم : 38
1-کشف جرم. 38
2- تحقیقات مقدماتی.. 38
3- حفظ آثار و دلایل جرم. 39
الف)آثار و دلایل منقول جرم. 39
ب) آثار و دلایل غیر منقول جرم. 39
ج) آثار و دلایل بینابین جرم. 40
4-جلوگیری از فرار متهم و مخفی شدن متهم. 40
5- ابلاغ اوراق و اجرای احکام قضایی.. 40
6- اجرای تصمیمات و دستورات قضایی.. 41
حقوق متهم و مجازات های قانونی نقض آن. 41
حقوق متهم در بازرسی و تفتیش ها 41
مجازات های قانونی در نقض حقوق متهم در بازرسی و تفتیش ها 42
حقوق متهم در احضار و دستگیری ها 43
مجازات نقض حقوق متهم در احضار و دستگیری ها 44
حقوق متهم در حین بازجویی وتحقیق.. 45
مجازات نقض حقوق متهم در حین بازجویی وتحقیق.. 45
حقوق متهم هنگام تحت نظربودن و بازداشت... 48
مجازات نقض حقوق متهم هنگام تحت نظر بودن و بازداشت... 48
انواع بدرقه متهم، تهدیدهای هنگام بدرقه و حقوق متهم در این خصوص.... 49
الف - انواع بدرقه. 49
ب- تهدیدها هنگام بدرقه متهم. 49
ج - حقوق متهم هنگام بدرقه. 50
توانمند سازی.. 51
توانمند سازی به مثابه یک مفهوم انگیزشی.. 52
اهمیت و ضرورت توانمندسازی.. 54
علل گرایش سازمان ها به توانمند سازی.. 55
مهمترین محرک های درونی توانمند سازی.. 55
مهمترین محرک های بیرونی توانمند سازی.. 57
رویکرد های توانمند سازی.. 58
رویکرد مکانیکی.. 58
جداول رویکرد های توانمند سازی کارکنان. 59
موانع توانمند سازی کارکنان. 60
موانع ساختاری.. 60
موانع رفتاری.. 60
موانع محیطی.. 61
ابعاد توانمند سازی.. 61
پیامدهای توانمند سازی.. 62
الف: پیامد های نگرشی.. 62
ب:پیامد های رفتاری.. 63
شایستگی رهبران توانمندسازی.. 65
راهبرد های توانمندسازی.. 65
در یک کلام توانمندسازی فرایندی است که در آن. 65
سوابق پژوهشی.. 66
عناوین سایر پایان نامه های نزدیک به موضوع پژوهش.... 68
چارچوب نظری.. 69
الف – مدل مفهومی.. 69
ب- مدل تحلیلی ( عملیاتی ) 70
خلاصه فصل دوم. 71
فصل سوم روش تحقیق.. 72
مقدمه. 73
نوع پژوهش.... 73
روش پژوهش.... 73
جامعه آماری.. 73
معرفی جامعه نمونه. 73
قلمرو زمانی و مکانی پژوهش.... 73
روایی (اعتبار) ابزار سنجش.... 74
پایایی(قابلیت اعتماد) ابزار سنجش.... 74
روش تحلیل داده ها 75
الف- استنادی.. 75
ب- تحلیلی.. 75
ج- استنباطی.. 75
خلاصه فصل سوم. 76
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها 77
مقدمه. 78
تجزیه و تحلیل موضوع های تحقیق.. 78
تعریف لغوی مجرم. 78
تعریف اصطلاحی مجرم. 78
عناصر تشکیل دهنده جرم. 80
1- عنصر مادی جرم. 80
2-عنصر قانونی.. 81
3-عنصر معنوی جرم. 81
ضابطین و وظایف آنان. 81
وظایف ضابطین عام. 81
محدودیت های ضابطین.. 82
الف) محدویت های دائمی.. 82
ب- محدودیت های موقتی.. 84
1 - مردم (جامعه) 85
2 - سلسله مراتب... 85
3- مقام قضایی.. 85
4- متهم. 87
خلاصه فصل چهارم. 88
فصل پنجم نتایج و پیشنهادها 89
مقدمه. 90
پاسخ به سؤالات تحقیق.. 90
سوال اصلی.. 90
1- مشخص بودن اهداف، مسئولیت ها و اختیارات در سازمان. 90
2- غنی‌سازی مشاغل و ارتقای شغلی کارکنان. 90
3- روحیات و تعلق سازمانی.. 91
توجه به آثار و نتایج مثبت کار. 92
آثار خستگی ناپذیری، جدیت و پشتکار. 92
4- اعتماد، صمیمیت و صداقت... 93
5-تشخیص و قدردانی.. 94
6-مشارکت و کارگروهی.. 94
7- ارتباطات... 95
8- محیط‌کاری.. 96
9- بهینه‌سازی فرایندها و روشهای کاری.. 96
10- اطلاعات، دانش و مهارت شغلی.. 96
سوالات فرعی.. 98
1- اصولا متهمین در حقوق موضوعه ایران دارای چه حق و امتیازی هستند؟. 98
تکالیف ضابطین در مرحله دستگیری و بازجویی متهم. 98
جرایم مشهود. 98
وظایف و تکالیف مأموران پلیس در جرایم مشهود. 99
جرایم غیر مشهود. 100
بازجویی.. 101
عمل وفق قانون. 101
حقوق متهم در مرحله رسیدگی در دادگاه 101
عدم مدخله درحریم خصوصی افراد. 102
رعایت قانونی بودن توقیف.... 102
ممنوعیت اقرار اجباری.. 103
2- چرا باید برای متهمین حقوقی قائل شویم؟. 104
3- نقض حقوق متهمین توسط ضابطین چه مجازات های قانونی را در پی خواهد داشت؟. 105
4- نقش و وظایف ضابطین در مقام ضابط دادگستری و وظایف سازمانی چگونه قابل تبیین است؟. 105
5- توانمند نمودن ضابطان چه فوایدی برای سازمان و ضابطین دارد؟. 106
فواید توانمند سازی.. 106
سطوح توانمندسازی.. 106
1 – توانمندسازی سازمانی.. 106
1/1 -اصلاح ساختار و سازمان. 107
2/1 –کمبود امکانات و تجهیزات... 108
3/1 -تحت نظرگاههای کوپ... 108
2- توانمندسازی فردی.. 110
1/2- مهارتهای حل مسئله. 110
اهم موضوعات آموزشی.. 110
2/2 - مهارتهای پشتیبانی و تجهیز منابع. 112
محدودیت های تحقیق.. 112
پیشنهادها 113
1- تاسیس دانشکده حقوق در دانشگاه علوم انتظامی امین ناجا 113
2- ایجاد و راه اندازی دادسرای مجازی در سامانه. 114
3- تدوین قانون مسئولیت بزه دیده در وقوع جرایم. 114
4- تقسیم بندی متهمین بر اساس نوع اتهام (برای نگهداری و بدرقه) 115
خلاصه فصل پنجم. 117
فهرست منابع. 118
منابع فارسی.. 118
منابع لاتین.. 121
