|
پژوهش بررسی شناخت خداوند و فلسفه وجود خدا از دیدگاه علامه طبابائی
پژوهش بررسی شناخت خداوند و فلسفه وجود خدا از دیدگاه علامه طبابائی در 47 صفحه ورد قابل ویرایش
|
|
| دسته بندی | علوم انسانی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 145 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 47 |
پژوهش بررسی شناخت خداوند و فلسفه وجود خدا از دیدگاه علامه طبابائی در 47 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه:
درد امروز بشر فقط مولود فقر صنعت و تکنولوژی نیست بلکه بیشتر نتیجه کمبود معنویت و اخلاق و فرهنگ است. انسانی که سالهاست بر کره ماه قدم نهاده هنوز یک بار در قلب مهتابی و کرانه باورهای فطری خویش خیمه نزده است. انسان روزگار ما با ابزارهای پیشرفته و پیچیده اوج کهکشان ها و اقیانوس ها را رصد می‌کند ولی در میان امواج متراکم ظلمت برخاسته از کردار و رفتار ظالمانه خویشتن خویش را گم کرده است. بشر هر روز کف دریاها و دل آسمان ها را با ابزارهای قوی می بیند و درمی‌نوردد اما برای یک ساعت به عمق روح پهناور خویش نپرداخته و از خویش بیگانه شده است. نیاز انسان فقط خوراک و پوشاک و تفریح و مسائل مادی نیست، عطش این روح ناآرام و ماجراجو در تشنگی آب و جستجوی غذا و گشت و گذار زمین و آسمان خلاصه نمیشود. آدمی زاد قرن حاضر «حیات طیبه» را با رفاه و «توسعه اقتصادی و صنعتی» اشتباه گرفته و در پی اقتصاد و لذت و رفاه بدون توجه به فرهنگ و عقیده و اخلاق، دویدن در پی سراب را تکرار می‌کند ولی هر چه بیشتر می دود دورتر، خسته تر و مأیوس تر و ناکام تر می گردد. در این ظلمت آباد که مدعیان هدایت انسان، وی را در میان گرد و غبار کویر جهل و نفاق و فقر و بیداد، سرگردان کرده اند، تشخیص آب از سراب و راه از بیراهه بسیار دشوار است. در این «حیرت آباد اندیشه ها» نسل جوان چگونه راه را پیدا کند و صراط سعادت را از جاده های منتهی به سوی پرتگاه و گردنه‌های دزدادن فضیلت، باز شناسد؟ معرفت درست و نادرست را با کدام میزان بسنجد و اخلاق و ادب را در کدام مکتب بیاموزد؟ بدون شک بسیاری از مذاهب و فلسفه ها و برنامه ها و سیاست های فرهنگی، اجتماعی با پوشش واژه های «بین المللی» و «آزادی» و «حقوق بشر» و «دموکراسی» شکارگاه شیطان است و دامگاه طاغوت و کویر خشک و خشن و تاریک زندگی جوانان. اندیشمندان فرزانه بسان خورشیدی فروزان گستره هستی را روشنی می بخشند و از دریای بصیرت خویش جرعه های معرفت در کام دانش پژوهان می ریزند.
«سپیده سیادت»
احرام سپید
روزهای ماه «ذیحجة» 1321 قمری یکی پس از دیگری می گذشت. و قلوب عشاق و ارادتمندان در هوای بیت الله الحرام «لبیک شوق» سر می داد. یاد احرام و طواف، شوق عرفات و منی و شور مشعر و صفا عطش دیدار به دل ها داده بود. «ناگاه کعبة کرامت الهی زیبا چهره ای پریروی را در احرام سپید نور در آغوش پدر و مادری مهربان و الهی نهاد. طفلی که نور سیادت و بزرگواری بر سیمای بلورینش آینده ای روشن را خبر می داد و نگاه زیبای او گاه رفیع و والایی را بیان می کرد. نام او را «محمدحسین» نهادند و آن را به تبرک نام «جد و فرزند» مایة برکت و جاودانگی شمردند تا بار دیگر ستاره ای از این خاندان در پهنه تاریخ درخشیده، تاریکی ضلالت را به روشنی هدایت مبدل سازد. چرا که خاندان محمدحسین، خانواده ای اصیل و افتخار آفرین بوده که هماره بیرق «بزرگی» در دست داشته و شهر تبریز از نام آنان لبریز از شادی و شعف بوده است. «سراج الدین عبدالوهاب حسن حسین» جد معروف ایشان است که در سمرقند پای میلاد بر هستی گذارده و چندی بعد به تبریز سفر کرد. وی قبل از ظهور دولت صفویه «شیخ الاسلام» آذربایجان بوده است. در سال 920 قمری که نبرد خونین میان دولت ایران و عثمانی درگرفت وی به عنوان وساطت و خاموش کردن آتش جنگ، راهی دربار سلطان سلیم گردید و رسالت خود را انجام داد ولی به دستور سلطان سلیم زندانی گردید و پس از مرگ وی به دستور فرزندش سلطان سلیمان با کمال عزت و احترام از زندان آزاد گردید. ایشان پس از مدتی کوتاه در سال 937 قمری در آنجا درگذشت و در جوار قبر ابو ایوب انصاری به خاک سپرده شد. از آن زمان تاکنون پیوسته این خانواده به علم و تقوا، فضیلت و بزرگواری معروف بوده و در هر عصری شخصیت های علمی بزرگی از آن برخاسته است. یکی از شخصیت های گران قدر و برجسته «مرحوم میرزا محمدتقی قاضی طباطبایی» است که شاگرد گران قدر مرحوم استاد وحید بهبهانی و آیت الله سید مهدی بحرالعلوم است. نسب سید محمدحسین با سه واسطه به این شخصیت الهی و ربانی می رسد که عبارتند از: «سید محمد حسین بن محمدحسین بن علی اصغر شیخ الاسلام بن میرزا محمدتقی قاضی طباطبایی». مرحوم میرزا محمدتقی خود به ده واسطه به جد اعلای این خانواده، مرحوم میرعبدالوهاب می پیوندد. استاد خود از روزگار تحصیل چنین بازگو می‌کند: «در اوایل تحصیل که به صرف و نحو اشتغال داشتم علاقه زیادی به ادامه تحصیل نداشتم و از این روی هر چه می خواندم نمی فهمیدم. چهار سال را به همین نحو گذراندم پس از آن یک باره عنایت خدایی دامن گیرم شده عوضم کرد و در خود یک نوع شیفتگی و بی تابی نسبت به تحصیل کمال حس نمودم به طوری که از همان روز تا پایان تحصیل که تقریباً هجده سال کشید هرگز نسبت به تعلیم و تفکر درک خستگی و دل سردی نکردم و زشت و زیبای جهان را فراموش کردم. بساط معاشرت با غیر اهل علم را به کلی برچیدم و در خورد و خواب و لوازم دیگر زندگی به حداقل ضروری قناعت نموده باقی را به مطالعه می پرداختم. بسیار می شد به ویژه در بهار و تابستان- که شب را تا طلوع آفتاب با مطالعه می گذراندم و همیشه درس فردا شب را پیش مطالعه می کردم. اگر اشکالی پیش می آمد با هر خودکشی بود حل می نمودم. وقتی که به درس حضور می یافتم از آن چه استاد می گفت قبلا روشن بودم هرگز اشکال و اشتباه درس را پیش استاد نبردم».
فرق بین احد و صمد:
سؤال: معنای «احد» چیست؟
جواب: خداوند متعال «احد» است یعنی اجزا ندارد نه خارجاً نه ذهناً و نه عقلاً. چنان که در روایتی آمده است که حضرت امیرالمومنین علی (ع) در جنگ حمل در تفسیر معنای «احد» فرمود: «خداوند احد است یعنی یگانه ای است که قسمت برنمی دارد نه عقلاً نه خارجاً و نه خیالاً.
فرق و احدیت و احدیت:
سؤال: فرق واحدیت و احدیت چیست؟
جواب: «احدیت» صرافت ذات است از هر حیث ولی «واحدیت» این است که هر صفت از صفات حق تعالی در عین حال که با صفات دیگر مفهوماً مغایر است ولی مصداقاً یک واحد است یعنی ذات مستجمع جمیع کمالات از حیث مصداق یک واحد است ولی در احدیت این را نداریم بلکه ذات بذاته قطع نظر از هر کمال مورد توجه قرار می‌گیرد و از هر حدی اطلاق دارد حتی از همین اطلاق لذا در شان مقام احدی گفته اند: لایتناهی است، و با تناهی این کلمه هم نامتناهی است.
معنای رحمت حضرت حق
سؤال: منظور از رحمت در جمله‌ی «وَسِعَتْ رَحْمَتُهُ کُلَّ شَیء» چیست؟
جواب: رحمت عبارتست از رفع احتیاج وجودی هر موجود که غایت وجود اوست و خداوند متعال احتیاجات وجودی نظام موجوداتی را که خلق نموده برآورده می سازد و آنها را به احتیاجات وجودی شان هدایت و راهنمایی و نیازهای وجودی شان را تأمین می نماید تا به کمال مطلوب و سعادت خود فائز آیند. بنابراین بیان، روشن می گردد که همه موجودات غرق در رحمت او می باشند.
سؤال: آیا اصل وجود شیء نیز رحمت است؟ و رحمت شامل آن نیز می‌شود؟
جواب: اصل وجود نیز رحمت است و اساساً وجود و لوازم وجود هر موجودی نحوه ای از کمال است که رحمت شامل همه می گردد.
سؤال: آیا خداوند متعال دارای ماده است؟
جواب: ماده، ترکیب پیش می رود و ترکیب احتیاج را در پی دارد و این با ساحت ربوبی سازگار نیست.
فضای نامتناهی ماورای زمین و آسمان
سؤال: پس مکانی که آسمان ها و زمین در آن قرار دارند کجاست؟
جواب: مکان تابع جسم است و جا دایر مدار خود جسم است نه این که باید جایی باشد که جسمی در آن حلول کند.
اختیاری بودن اراده
سؤال: آیا خود اختیار تقدیر خداوند سبحان است؟
جواب: خدا خواسته که انسان کارهایش را با اختیار «عَنْ اِخْتِیارٍ» انجام دهد پس اختیاری بودن فعل، تقدیر خداوند متعال است.
سؤال: آیا اراده اختیاری است؟
جواب: خیر- افعال انسان اختیاری است اختیار شرط فعل و از اجزای علت آن است و لازم نیست اراده نیز اختیاری باشد بلکه در انجام هر کار ، تحت تأثیر یک سلسله احساسات و عوامل نخست علم و تصور مصلحت آن عمل به وجود میآید بعد شوق، بعد اراده و بعد از این مقدمات اختیار خود به خود حاصل می‌شود.
معجزه و خرق عادت
سؤال: آیا بین خرق عادت و امر محال فرقی وجود دارد؟
جواب: خرق عادت غیر از محال و ممتنع عقلی است و از نظر علم هم خرق عادت نفی نشده است.
سؤال: پس فرق میان رسول و نبی چیست؟
جواب: مشهور میان علمای عامه آن است که نسبت بین آنها عموم و خصوص مطلق است یعنی «رسول» شخصیتی است که مبعوث شده و مأمور به دعوت و تبلیغ باشد اما «نبی» کسی است که مبعوث شده باشد خواه مأمور به تبلیغ باشد یا خیر.
سؤال: این دو چه فرقی با یکدیگر دارند؟
جواب: «رسول» شخصیتی است که به واسطه ملک [جبرئیل] به او وحی می‌شود ملک را می بیند و با او تکلم می‌کند ولی «نبی» کسی است که خواب ببیند و در خواب به او وحی شود. این دو معنی از روایات اهل بیت (ع) نیز استفاده می‌شود.
امامت از اصول مذهب
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه..................................................................................................................... 1
سپیده سیادت (احرام سپید)................................................................................... 2
طلوع عشق و اندیشه (در محضر اساتید).............................................................. 4
یادگارهای ماندگار................................................................................................ 5
بوی گل را از که جوییم از گلاب........................................................................... 6
راه های بشر به سوی خدا.................................................................................... 26
ما خدا را چگونه تصور می کنیم........................................................................... 30
خدای هستی همه کمالات هستی را دارد............................................................... 35
پرسش و پاسخ ها................................................................................................. 37
ارجعی الی ربک..................................................................................................... 42
منابع...................................................................................................................... 44
|
سخنی با استاد....................................................................................................... 45
