دانلود پایان نامه بررسی و مقایسه میزان استرس و تجربه استرس در بین معلمین زن ابتدائی شهر تهران

پایان نامه بررسی و مقایسه میزان استرس و تجربه استرس در بین معلمین زن ابتدائی شهر تهران پایان نامه بررسی و مقایسه میزان استرس و تجربه استرس در بین معلمین زن ابتدائی شهر تهران در 105 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	116 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	105

پایان نامه بررسی و مقایسه میزان استرس و تجربه استرس در بین معلمین زن ابتدائی شهر تهران در 105 صفحه ورد قابل ویرایش 

فهرست:

عنوان                                                                                                  صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه...................................................................................................................... 1

بیان مسأله................................................................................................................ 3

اهداف تحقیق........................................................................................................... 5

سوالات تحقیق......................................................................................................... 5

فرضیه های تحقیق.................................................................................................... 5

اهمیت و ضرورت تحقیق.......................................................................................... 6

تعاریف نظری.......................................................................................................... 7

-         استرس.............................................................................................................. 7

-         معلم.................................................................................................................. 7

-         تجربه استرس..................................................................................................... 7

تعارف عملیاتی........................................................................................................ 7

فصل دوم: ادبیات تحقیق 

مقدمه...................................................................................................................... 10

مفهوم استرس........................................................................................................... 10

استرس بعنوان پاسخ درونی....................................................................................... 15

مراحل استرس.......................................................................................................... 17

-         مرحله واکنش اخطار........................................................................................... 18

-         مرحله مقاومت................................................................................................... 18

-         مرحله فرسودگی................................................................................................ 18

علل فشار روانی....................................................................................................... 19

شرایط ایجاد کننده استرس......................................................................................... 20

-         عوامل فردی....................................................................................................... 20

-         عوامل محیطی.................................................................................................... 22

-         عوامل سازمانی................................................................................................... 24

انواع استرس............................................................................................................ 26

پاسخ های فیزیولوژیک بدن انسان به استرس............................................................... 27

عنوان                                                                                                  صفحه

استرس مثبت و منفی................................................................................................ 29

استرس طبیعی یا نرمال.............................................................................................. 30

استرس شغلی........................................................................................................... 31

نشانه های استرس شغلی........................................................................................... 32

مطالعات مربوط به استرس شغلی............................................................................... 33

دلزدگی و استرس شغلی........................................................................................... 34

ابعاد گوناگون نقشهای شغلی..................................................................................... 35

فشار ناشی از نقش .................................................................................................. 36

استرس از نظر جنسیتی.............................................................................................. 37

-         استرس زنان کارمند............................................................................................. 38

دیدگاه های نظری درباره استرس............................................................................... 39

حمایت اجتماعی چه تأثیری ممکن است در استرس شغلی داشته باشد.......................... 44

آیا تنها افراد خاصی هستند که نمی توانند با استرس مقابله کنند..................................... 45

-         پیشینه تحقیق...................................................................................................... 46

فصل سوم: روش تحقیق 

-         روش تحقیق...................................................................................................... 51

-         جامعه آماری...................................................................................................... 51

-         نمونه پژوهش..................................................................................................... 51

-         ابزار پژوهش...................................................................................................... 51

-         چگونگی جمع‌آوری اطلاعات.............................................................................. 53

-         روش آماری....................................................................................................... 53

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های آماری

مقدمه...................................................................................................................... 60

تجزیه و تحلیل داده‌های آماری.................................................................................. 61

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

نتیجه‌گیری............................................................................................................... 101

محددویت‌های تحقیق............................................................................................... 104

پیشنهادهای تحقیق.................................................................................................... 104

فصل ششم:  

منابع و مأخذ............................................................................................................ 106

نمونه پرسشنامه 

بررسی و مقایسه میزان استرس و تجربة استرس در بین معلمین زن کلاس اول و دوم و سوم ابتدائی منطقه 5 آموزش و پرورش شهر تهران:

مقدمه:

ما امروزه در دورانی بسر می‌بریم که مشخصات باند آن را می‌توان افزایش جمعیت، شهرنشینی، گسترش مؤسسات و پیچیدگی‌های تکنولوژی در ارتباطات دانست و این موارد بیش از پیش جوامع و انسانها را به هم نزدیک کرده و باعث شده تا آنها در جهت رقابت با سایرین به تکاپو تلاش بیشتر وارد نموده است. و از این طریق افزایش توقعات و انتظارات روزافزون جامعه نیز در جهت رفع این توقعات و حل موارد فوق مثمر ثمر نخواهد بود این ناشی از این است که محدودیت توان و امکانات انسان و محیط وی دانست و یکی از مهمترین موضوع که ما با آن بیشتر در این تحقیق سر و کار داریم استرسها و عواملی که باعث این فشارهای عصبی است که همه ما با آن درگیر هستیم و باید آنها را بشناسیم. امروزه استرس به عنوان مهمترین  فاکتور در جوامع می‌باشد که باعث بوجود آمدن امراض روحی، جسمی و رفتارهای انسانها است. استرس و اضطراب رابطه تنگاتنگ دارد و اضطراب یکی از عوارض آنی و شایع استرس می‌باشد، پاسخ استرسها پاسخی است که از زمانی دیگر طول عمر تغییر می‌کند. به گفته‌ها هانس سلیه «مهم این نیست که چه اتفاقی برای شخص افتاده مهم آن است که آنرا چگونه درک کرده و انسان از دیدگاه‌هایش رنج می‌برد و نه بلاهایی که بر سرش می‌آید.» به این دلیل استرس توجه بسیاری از روانشناسان و دانشمندان علوم رفتاری و مدیریت را به خود معطوف کرده به طوری که فشارهای عصبی نقش مهمی در فراهم نمودن مشکلات روحی و جسمی در انسانها ایفا می‌کند.

استرس در زندگی روزمره به شیوه‌های متفاوتی بروز می‌کند: پرخاشگری ناگهانی در پاسخ به یک سؤال ساده‌لوحانه، سردرد شدید در پایان یک روزگار سخت، بروز عصبانیت به صورت زدن دست روی فرمان ماشین در ترافیک است برای همین وجود این استرسها در طول روز طبیعی هستند. با وجود این استرس طولانی و شدیدتر اغلب سبب بروز علائم ناراحت کننده‌ای می‌شود که اشخاص در مورد آن نگران می‌شود بنابراین بشر در سر تا سر دوران گذشته خود استرس را تجربه کرده است.

گروهی از صاحبنظران رفتاری استرس را بیماری شایع‌ قرن نامگذاری کرده در حالی که در عصر حاضری که در آن هستیم عصر استرس و فشارهای عصبی است. دوره‌ای که در ان انسان بیش از هر زمان دیگری در معرض عواملی موجود استرس قرار گرفته و مسائل و مشکلات بی‌شماری از هر طرف او را احاطه کرده است.

بیان مسئله

واژه استرس در نزد متخصصین متخلف معانی متفاوتی دارد، استرس در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است در حالی که مسأله استرس در جامعه به طور گسترده‌ای تشخیص داده شده است روان‌شناسان بالینی و سایرین ارتباط بین فشار روانی و بهداشت روانی را به دقت مورد بررسی قرار داده‌اند. در روانشناسی استرس به معنی تحت فشار روحی و روانی قرار گرفتن تعریف شده است. در این حالت جسم روان آدمی به تقاضاهای درونی و بیرونی با فشار پاسخ می‌دهند. استرس هنگامی رخ می‌دهد که فرد واکنشهای خود را در مواجهه با محرکهای درونی و بیرونی ناتوان ببیند که همانا پیامد آن از دست رفتن تعادل روانی فرد است (خواجه‌پور، 1377، ص 5) استرس را گاهی ناشی از محرکات خارج می‌دانند و گاهی آن را پاسخ فرد به پاره‌ای از مزاحمت‌ها عنوان کرده‌اند. بررسی‌های جدید و تئوریهای جامع راجع به استرس به تعامل فرد و محیط تأکید دارد.

محققان سالهای 1950 استرس را پاسخ فرد به فرآیندهای درونی و برونی که بر ظرفیت ادغام نیروهای جسمی و روانی فشار وارد می‌کنند توصیف نموده‌اند.

کلاس وسینگر، در تحقیق خود نشان دادند فشارهای عصبی می‌تواند باعث کاهش میزان تحمل و ناکامی شود. در این تحقیق نشان داده شده است که کارکنان سازمان فشارهای عصبی ناشی از سروصداهای آزار دهنده و دخالت‌های بی مورد در انجام وظایف شغلی خود را تحمل می‌کنند، اما از میزان تحمل آنان در برابر ناکامی کاسته می‌شود (منتقل از پایان‌نامه رجب‌پور، 1379)

اگر چه عمده‌ترین هدف کار کردن انسانها، تأمین نیازهای زندگی و به عبارتی کسب درآمد می‌باشد اما عوامل دیگری نظیر به ثمر رسانیدن انگیزه‌ها، عملی کردن تمایلات، انتظارات اجتماعی، علاقه‌مند بودن به کار، فشار محیطی و خانوادگی و رقابت نیز در کار کردن دخیل هستند ولی نمی‌توان از کسب درآمد به عنوان تنها علت اشتغال آدمیان نام برد (اسفرجانی، 1353، ص 50)

استرس در زندگی روزمره به وفور دیده می‌شود و همه افراد به دفعات متعددی تحت تأثیر استرس قرار می‌گیرند و آن را تجربه می‌کنند و وقتی که کسی دچار استرس شده، وارد محیط کار خود می‌شوند و معمولاً همکاران ومسئولین متوجه می‌شوند و در تعامل با دیگران و استرس فرد به آنان سرایت می‌کند و برای همین با توجه به آنچه گفتیم در این تحقیق به بررسی میزان استرس و تجربه استرس در بین معلمین زن کلاس اول و دوم و سوم ابتدائی را انجام می‌دهیم. به این دلیل که استرس از شغلها به وفور دیده می‌شود ولی شغلهای دارای استرس زیادتر هستند مثل پزشکی، مدیران. پرستاران، معلمان و … می‌باشند وبرای همین در این تحقیق به سراغ محیط مدرسه می‌رومی که در بسیاری از مواقع بسیار استرس‌از هستند چه برای کارکنان و چه برای دانش‌آموزان. می‌خواهیم بدانیم چه عواملی در محیط مدرسه باعث استرس می‌شود و معلمان سطوح مختلف اول و دوم و سوم ابتدائی چقدر مورد عوامل استرس‌از قرار می‌گیرند، این عوامل چه چیزهایی هستند و تجربه استرس معلمان در زندگی روزمره آنها تا چه اندازه‌ای می‌باشد و شیوه‌های مقابله با استرس را بررسی می‌کنیم.

اهداف تحقیق

محدودیتهای تحقیقی- پیشنهادهای تحقیق

بررسی اطلاعات آماری بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد می توان گفت که زنان علی رغم سازگاری فیزیولوژیکی بیشتری و سیستم های ایمنی قوی تر بهای روان شناختی بیشتری می پردازند و شیوع اضطراب و افسردگی در آنها بیشتر است. با بررسی توجیهات به عمل آمده دربارة علت این تفاوتها می توان آنها را در قالب مدل فشار روانی لازاروس جای دارد. به نظر آن (لازاروس) ارزیابیهای فرد از محرکها و موثر بودن روشهای مقابله ای در روند استرسی بسیار مهم هستند. براین اساس موقعیتهای شغلی بالاتر، درآمد بیشتر و تحصیلات بالاتر با یک ادراک مثبت تر از خود و روشهای مقابله ای مشکل محورتر مرتبط هستند. از آنجایی که معلمان علاوه بر مشاغلی که بر عهده دارند در عین حال وقتی را صرف کار خانه و مراقبت از فرزندان را انجام می دهند و برای همین افراد در زندگی خود به ماهیت حمایت عاطفی بر حسب مراحل مختلف پیشرفت حرفه ای خود به کمکهای از لحاظ عاطفی و هیجانی به آنها نیاز دارند و در طول زندگی به طور یکسان نیستند. در پژوهشهای که تا به حال انجام شده است فقط با در نظر گرفتن جنبه روانی، عاطفی، حمایت های عملی ای را که محیط اجتماعی و اقتصادی می تواند برای بهبود بخشیدن به موقعیت افراد عرضه کند، نادیده گرفته شده است.

نتایج این تحقیق نشان می دهد که نحوه مقابله با استرس در بین معلمان کلاس اول و دوم و سوم تفاوت معناداری وجود ندارد. در 8 نوع از موارد کنار آمدن هیچ تفاوت معناداری وجود نداشت.

معلمان کلاس اول در 5 نوع از موارد کنار آمدن بیشتر از معلمان دوم و سوم کنار آمدن رویارویانه، دوری جویی، جستجوی حمایت اجتماعی، مسئولیت پذیری و حل مدبرانه را به کار می بردند.

معلمان کلاس دوم در 1 نوع از موارد کنار آمدن بیشتر از معلمان اول و سوم کنار آمدن گریز- اجتناب را به کار می بردند.

معلمان سوم در 3 نوع از موارد کنار آمدن بیشتر از معلمان اول و دوم کنار آمدن خویشتن مدار، جستجوی حمایت اجتماعی و ارزیابی مجدد مثبت را به کار می بردند.

با وجود این پژوهش شیوه های کنار آمدن با استرس را در معلمان اول و دوم و سوم نشان می دهد که ارقام حاکی از آن است که شیوه های کنار آمدن در معلمان اول و دوم و سوم ضعیف می باشد و مشخص می شود که هنوز شیوه های کنار آمدن با وقایع استرس زا را به درستی نمی شناسند و نمی دانند چطور و چگونه با این گونه موقعیتها مواجه شوند.

در این پژوهش، معلمان کلاس اول و دوم و سوم با توجه به تحلیل واریانس یکطرفه نشان می دهد که بین این سه گروه تفاوت معنی داری وجود ندارد. میزان استرس شغلی معلمان اول را بیش از معلمان دوم و سوم می باشد.

در این پژوهش که تجربه استرس را براساس مقیاس هلمز راهه که بعضی از موارد آن موقعیتهای خانوادگی و شخصی و حرفه ای را که دارای ابعاد اقتصادی مالی و اجتماعی را در بر می گیرد، را اندازه گیری شده است که بر این مبنا می توان گفت رابطه بین رویدادهای تغییر کننده زندگی هر فرد و بیماریهای که افراد را در اثر این حوادث به وجود می آید و باید پذیرفت که افراد مستلزم توجه به شرایطی که گاهی بر اثر موقعیت شغلی بالاتر و درآمد بیشتر و تحصیلات بالاتر و گاهی موارد دیگر باعث استرس و یا بروز بعضی از بیماریها در افراد می شود برخی از تحقیقات نشان می دهند که رویدادهای روزمرة زندگی فردی و خانوادگی اثر قابل توجهی بر زندگی حرفه ای ندارند ولی در بعضی ها دیده می شود و مورد تاکید قرار گرفته شده است که چنین رویدادهایی می توانند اضطراب و افسردگی را در بین افراد به وجود آورند و در نتیجه تعادل روانی فرد در محیط کار را به مخاطره می اندازند بنابراین تنها بر مبنای پژوهشهای طولی است که می توان ماهیت همبستگیهای محیط خانوادگی با محیط حرفه ای را آشکار کرد.

در این پژوهش، با توجه به پژوهش انجام شده آنچه که قابل مشاهده است که معلمان کلاس اول نسبت به معلمان دوم و سوم تجربة استرس بیشتری دارد چون معلمان کلاس اول در موقعیتی قرار می گیرند که بیشتر از معلمان دوم و سوم مورد استرس زا قرار دارند و با توجه به تحلیل واریانس یکطرفه انجام شده، مشخص می شود که بین سه گروه یعنی معلمان کلاس اول و دوم و سوم تفاوت معنی داری وجود ندارد.

محدودیتها:

1-  عدم تمکین بعضی از پرسشنامه ها بوسیله معلمان

2-  احتمال غیرواقعی بودن پاسخ ها به بعضی از سؤالات پرسشنامه ها

3-  عدم همکاری مدارس برای محقق جهت توزیع پرسشنامه در دبستان دخترانه

4- معمولاً سنجش مسائل روانی بویژه موضوعی همانند استرس برای اشخاص وجه خوبی ندارد و تمایلی به ارائه حالت روحی و روانی خویش به دیگران را ندارند.

پیشنهادات:

1- مکانهایی برای رجوع افراد بخصوص معلمان وجود داشته باشد و شیوه های مقابله با استرس در محیط کار و خانواده و … را به آنها آموزش داده شود.

2-  پیرامون زمینه هائی که کارکنان نیازمند حمایت شغلی هستند تحقیق انجام شود.

3-  نظیر این پژوهش در وسیعی تری نظیر مدارس غیرانتفاعی و دولتی اجرا می شود.

4-  سعی شود شرایط و امکانات شغلی معلمان در حد مطلوب و مورد رضایت آنان باشد.

5-  وزارت آموزش و پرورش در جهت حمایت شغلی معلمان و دبیران برنامه ریزی نموده و گام عملی بردارد.

دانلود پایان نامه بررسی اتم در خدمت کشاورزی و منابع طبیعی

پایان نامه بررسی اتم در خدمت کشاورزی و منابع طبیعی پایان نامه بررسی اتم در خدمت کشاورزی و منابع طبیعی در 155 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم پایه
فرمت فایل	doc
حجم فایل	181 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	155

پایان نامه بررسی اتم در خدمت کشاورزی و منابع طبیعی در 155 صفحه ورد قابل ویرایش 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                   صفحه

مقدمه..................................................................................................................... 1

منابع انرژی قبل از اتم.......................................................................................... 2

اتم های نشاندار در خدمت صنعت پزشکی و کشاورزی...................................... 5

کشاورزی.............................................................................................................. 6

داروسازی............................................................................................................. 11

پزشکی................................................................................................................... 12

رادیوبیولوژی........................................................................................................ 23

بررسی تأثیر تشعشع بر جسم زنده...................................................................... 24

نگرانی از تزاید باریم 140 در جو........................................................................ 27

استفاده از رادیوایزوتوپها در بررسی های زراعت.............................................. 28

آینده به انرژی اتمی تعلق دارد.............................................................................. 33

لزوم استفاده از انرژی اتمی در برنامه های اقتصادی کشاورزی و آبیاری........ 37

ازدیاد محصولات کشاورزی به وسیله پرتوافکنی................................................ 40

اثرهای ژنتیکی اشعه مختلف یونساز تأثیر دانسیته یونی این اشعه...................... 50

مطالعه عمل کربن گیری در گیاهان به وسیله ایزوتوپها....................................... 57

جذب کربن توسط ریشه گیاهان............................................................................ 70

بررسی عناصر مفید در رشد گیاهی با استفاده از رادیوایزوتوپ ها................... 74

استفاه از ایزوتوپ ها رادیواکتیو در بررسی جذب موادغذایی توسط برگ.......... 87

استفاده از مواد رادیواکتیو در دفع آفات.............................................................. 92

راه جدید بررسی آفات و سموم............................................................................ 95

علامت گذاری موش کور زیرزمینی با حلقه رادیوکبالت....................................... 103

از بین بردن نسل حشرات بوسیله پرتوافکنی........................................................ 104

فیزیولوژی حشرات و بررسی کشندگی سموم..................................................... 107

کشتن سخت بالپوشان با اشعه.............................................................................. 111

پرتوافکنی اتمی و حفاظت فرآورده های کشاورزی.............................................. 117

پرتوافکنی ارگانیسم زنده....................................................................................... 134

اثر اشعه روی طعم مواد غذایی............................................................................ 136

حفاظت ماهی.......................................................................................................... 141

فرآورده های شیر................................................................................................. 142

مضار زاید رادیواکتیو باران تشعشعی و استرنسیوم- 90.................................. 145

آلودگی آبهای آشامیدنی با مواد زائد رادیواکتیو 147......................................... 147

باران تشعشعی...................................................................................................... 150

بیماری ناشی از تأثیر پرتوها................................................................................ 153

مقدمه

با ساختمان اولین پیل اتمی بوسیله انریکوفرمی دانشمند معروف ایتالیائی سبب شد که دانشمندان از انرژی اتم در پیشبرد علوم وصنایع، کشاورزی و پزشکی استفاده نمایند، بطوریکه امروزه کمتر رشته علمی و صنعتی است که در تحقیق و گسترش آن از رادیو ایزوتوپها استفاده نگردد. مثلا در پزشکی برای بهبود وضع محصول و حفظ آن از آفات در علوم و صنایع برای مطالعات گوناگون استفاده‌های شایان توجهی میگردد.

این کتاب حاوی اطلاعات کلی در زمینه پیشرفت‌ همه جانبه و چشمگیر کاربر در رادیوایزوتوپها در رشته‌های مختلفه علوم و فنون بخصوص در رشته‌های کشاورزی، علوم، داروسازی و پزشکی است و در آن از موارد استعمال رادیوایزوتوپها در رشته‌های کشاورزی و ژنتیک پرتوی به تفصیل بحث شده است و از خطرات ومضار مواد رادیواکتیو حاصله از انفجارات اتمی و همچنین پیش‌بینی نقش رادیوایزوتوپها در پیشرفت‌های آینده در رشته‌های مختلفه علوم، صنایع و کشاورزی سخن بمیان آمده است.

فصل اول: منابع انرژی قبل از اتم

منبع انرژی بشر در گذشته دور منحصر به قوای عضلانی انسان و انرژی آفتاب بوده است. بعدها آتش کشف گردید و از جریان آب رودخانه ها برای حمل و نقل استفاده شد از اینرو کشف آتش را می‎توان یکی از مهمترین یافته های بشر دانست.

کلیه منابع انرژی غیر از نیروی اتم در نتیجه تأثیر خورشید بوجود آمده است و به زبان دیگر باستثنای انرژی مواد رادیواکتیو منبع عموم انرژی ها خورشید است زیرا رشد گیاهان در پرتو نور خورشید انجام می‎شود و غذای حیوانات بطور مستقیم یا غیرمستقیم از مواد آلی گیاهی نتیجه می گردد.

نفت و ذغال سنگ که از بقایای گیاهان و موجودات ادوار معرف الارضی باقی مانده است انرژی ذخیره شده ایست که امروزه مورد استفاده قرار می‎گیرد حرارتی که از سوختن ذغال و نفت بوجود می‎آید همان انرژی تابشی خورشید است که در طول صدها میلیون سال در رستنی ها انباشته شده است.

انرژی اتمی در یافته های تازه بشر است و آن را می‎توان از مهمترین اکتشافات بشر دانست یعنی برای نخستین بار بر پایه اصول فرضیه نسبی از انیشتن این نتیجه به دست آمد که جرم نوعی از انرژی است و ممکن است این دو را به یکدیگر تبدیل نمود.

بعدها صحت فرضیه انیشتن به ثبوت رسید و این فکر قوت گرفت که به جای استفاده از ذخائر جزئی انرژی خورشید از نیروی از بند رسته اتم برای پیشرفت بشریت استفاده شود باید توجه داشت که خود زمین هم از لحاظ حرارت درونی و رادیواکتیویته قشر آن یک نوع منبع انرژی محسوب می‎شود ولی به علت ناچیزی این انرژی مقابل انرژی اتمی نمی توان آن را مورد استفاده قرار داد.

امروزه از نیروی فراوان اتم در راه علم و صنعت و کشاورزی استفاده می‎شود و کیمیاگران عصر حاضر عنصری را به عنصر دیگر تبدیل می‌کنند و با استفاده از اجسام رادیواکتیو به معالجه بیماریها می پردازند.

از هم اکنون این سؤال پیش می‎آید که در صورتی که پس از سالیان دراز ذخیره موادی که در راکتورهای اتمی به عنوان سوخت به کار می رود به پایان برسد چگونه می‎توان به انرژی تازه ای دست یافت.

جمعی از دانشمندان به فکر استفاده مؤثر از انرژی خورشید افتاده و در این راه به کوشش خود ادامه می دهند اکنون روشن شده است همچنان که از شکافته شدن هسته‌های سنگین اورانیوم مقادیر مشابهی انرژی به دست می‎آید از پیوند هسته های سبک نیز انرژی فراوانی به دست می‎آید.

در هر دو حالت فوق الذکر جرم کاهش می یابد و این کاهش جرم است که سرچشمه انرژی عظیم اتمی و به عبارت صحیح تر انرژی هسته ای می گردد. تهیه انرژی را به توسط شکافتن هسته های سنگین فیسیون و چگونگی تولید انرژی را به روش پیوند هسته های سبک فوزیون می‎نامند. در روش نخستین از انشقاق عناصری از قبیل اورانیوم و توریوم انرژی حاصل می‎شود و در روش دوم از اتمهای سبک مانند هیدروژن استفاده به عمل می‎آید برای انجام عمل پیوند هسته یا فوزیون بایستی هسته دو اتم را به شدت به هم برخورد داد تا به هم پیوند خورده در هم فرو روند بدیهی است که نیروی دافعه الکترواستاتیکی هسته مانع بزرگی در این راه محسوب می‎شود. به نظر دانشمندان به منظور بالا بردن سرعت هسته ها از افزایش درجه حرارت می بایست استفاده نمود. و در صورتی که در محفظه ای موفق به تأمین حرارت مورد لزوم برای انجام واکنش فوزیون بشویم مشکل تهیه انرژی بشر برای همیشه حل خواهد شد. متأسفانه محاسبات ریاضی لزوم صدها میلیون درجه حرارت را ثابت می نماید که عملا به دست آوردن آن در کره ما غیر مقدور است با این حال آینده چندان تاریکی در پیش دانش بشری وجود ندارد زیرا تاکنون به کمک ماشینهای بسیار عظیم موفق شده اند که برای زمانهای خیلی کوتاه عمل پیوند هسته یا فوزیون را انجام دهند.

دانشمندان امیدوارند که در آینده کوره های فوزیون آزمایشی را به کار اندازند و در نقاط مختلف جهان از آن بهره برداری نمایند با اینکه تاکنون همه مسائل حل نشده ولی بیشک روزی این مشکلات حل خواهد شد و بشریت به انرژی فراوانی دست خواهد یافت. در این صورت هیدروژن موجود در تمام اقیانوسها یکی از مواد اولیه پیوند هسته ای را به دست می‎دهد. هیدروژن سنگین که نسبت به ئیدروژن معمولی فوق العاده کمیاب است سوخت بسیار مناسبی برای کوره های فوزیون محسوب می‎شود در هر 6400 اتم هیدروژن یک اتم ئیدروژن سنگین وجود دارد. معذالک مقدار هیدروژن سنگین اقیانوسها برای مصرف یک میلیون سال بشر کافی است و در صورت موفقیت در انجام عمل فوزیون کره ما از انرژی فراوان بهره مند خواهد شد و بشریت از سلامت و آسایش و رفاه بیشتری بهره‌مند خواهد گردید.

حفاظت ماهی

چندین آزمایشگاه تا به حال بررسیهائی روی حفاظت ماهی با استفاده از گندزدائی سرد نموده اند که مهمترین این تحقیقات در این زمینه توسط J.J.R. Nickersom در انستیتو تکنولوژی ماساچوست انجام شده است نتایج گندزدائی ماهی خیلی بهتر از گوشت است زیرا طعم و بوی ناخوشایند آن کمتر بوده است ولی با در نظر گرفتن کمی بو باز برای اینکه محصول قابل عرضه در بازار باشد باید پس از گندزدائی آنرا در یخچال نگاهداری نمود.

در اینجا هانان اظهار نظر می‌کند که عمل حفاظت ماهی در دو مرحله چندان ارزان نمی گردد که بتوان به معیار صنعتی مورد استفاده قرار گیرد آنچه که در اینجا شایان توجه است آنست ماهی بدون چربی نتایج بهتری نسبت به شاه ماهی و ماهی اسقومری نشان می‎دهد و بوی ترشیدگی در گروه دوم زودتر مشاهده می گردد.

فرآورده های شیر

بدون تردید بررسی چگونگی استفاده از گندزدائی سرد روی محصولات شیری حائز کمال اهمیت است ولی در این مورد یک نکته ایرانیز باید توجه داشت. و آن اینست که قیمت چنین عملی باید با روش های موجود از قبیل پاستوریزاسیون و غیره برابری نماید.

با اینکه سبزیجاتی نظیر سیب زمینی و پیاز دارای دوره خواب زمستانی هستند ولی در تحت شرایط طبیعی چنین سبزیجاتی شروع به جوانه زدن می نمایند مگر اینکه درجه حرارت بسیار پائین آورده شود.

در اینجا نیز اشعه می‎تواند جوانه زدن پیاز و سیب زمینی را تحت کنترل قرار دهد و در باروری و رسیدن میوه هائی مانند موز و گلابی مورد استفاده قرار گیرد. یا به گفته دیگر تشعشعات اتمی راه تازه ای را می گشاید و موجب می‎شود که بتوان میوه یا سبزیجات مورد تابش قرار گرفته را زمان بیشتری نگاهداری نمود. تجربیات مفیدی در این رشته توسط E.Christen Sen, A.H. Sparrow در آزمایشگاه ملی بروک هیون تا به حال انجام شده است در آزمایشاتی که روی سیب زمینی انجام پذیرفت سیب زمینی ها را با دوزهای مختلف اشعه که از 1250 تا 000/100 Rep متفاوت بود مورد پرتوافکنی قرار دادند. سپس سیب زمینی های مزبور را در سرما انبار نموده و حالات دو گروه را در زمان های مختلف مورد بررسی قرار دادند از حاصل این بررسیها روشن شد که جوانه زدن در دوزی برابر 000/5 Rep کم می گردد و در دوز 000/20 Rep یا بیشتر جوانه زدن در انبار به هیچ وجه پدیدار نمی گردد. و چنین سیب زمینی هائی را می‎توان به طور رضایت بخش برای مدت 18 ماه انبار نمود.

در آزمایشاتی که در بروک هیون انجام گردید اشعه گاما به کار برده شد و چون این اشعه به طور عمیق در غده ها نفوذ نمود و نسبتاً در بافت های داخلی نیز مؤثر واقع شد و موجب تغییر رنگ این قسمت از سیب زمینی ها در برابر هوا گردید. تیم هانان در کامبریج کوشش نمود که تکنیکی به وجود بیاورد که این رنگ قهوه ای تیره داخلی را به حداقل تقلیل دهد.

با استعمال اشعه کاتودیک (2 میلیون الکترون ولت) روشن گشت که می‎توان چشمک های سیب زمینی را از فعالیت بازداشت ولی در این حال نیز مشاهده شد که غده های سیب زمینی مورد پرتوافکنی زودتر از سیب زمینی های معمولی قهوه ای می گردند. طبق مطالعاتی که شده ظاهراً این خاصیت تغییر رنگ به علت اثر اشعه روی مواد شیمیائی سیب زمینی و بخصوص روی سیستم انزیم ها است. از این رو دوزی برابر 000/10 Rep برای سیب زمینی مفید تشخیص داده شده ولی حتی با استعمال چنین دوز پائینی مخارج این عمل برای مصارف عمومی بسیار زیاد خواهد بود.

روش حفاظتی سبزیجاتی مانند سیب زمینی و پیاز برای مصرف چندی از قبیل استفاده از این مواد در زیر دریائیها بسیار مفید است.

تیم دانشگاه میشیگان به سرپرستی پروفسور برونل مطالعاتی روی چگونگی کنترل رسیدگی میوه ها توسط اشعه نمودند. این دانشمندان موز را مورد آزمایش قرار داده و دوزهائی از 10000 تا 1000000 Rep بکار بردند و دریافتند که می‎توان موز را در تحت شرایط بسیار خوبی به مدت زیاد نگاهداری نمود. از   این نتایج چنین مفهوم شد که عمل فیزیولوژیکی را که موجب نرم شدن میوه ها و فساد آنها می گردد می‎توان به وسیله پرتوافکنی کنترل نمود. چنین دوزی پوست میوه را متاثر می سازد و ضمناً موجب تیرگی پوست می گردد در مورد سیب زمینی نیز همین وضع وجود دارد و در صورتی که تولید ما جنبه تجارتی به خود گیرد بایستی این تیرگی به حداقل تخفیف یابد.

 

دانلود پایان نامه بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکافی حوزه‌ای جغرافیایی ابهرود

پایان نامه بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکافی حوزه‌ای جغرافیایی ابهرود پایان نامه بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکافی حوزه‌ای جغرافیایی ابهرود در 235 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	23162 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	235

پایان نامه بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکافی حوزه‌ای جغرافیایی ابهرود در 235 صفحه ورد قابل ویرایش 

چکیده

حوزه­ی جغرافیایی ابهررود در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی­اش وضعیتی دارد که شناخت کم و کیف تطورات فرهنگی آن منطقه در دوره­ی اشکانی می­تواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی شمال­غرب کشور در دوره­ی اشکانی یاری دهد.

این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه و تغیررات و تطورات فرهنگی منطقه در دوره­ی اشکانی انجام پذیرفت؛ در این راستا بررسی حوزه­ی جغرافیایی ابهرورد (شامل شهرستان­های ابهر و خرم­دره ) در دو فصل انجام پذیرفت و در نتیجه 257 محوطه باستانی شناسایی گردید که از این بین، 62 محوطه دارای آثار اشکانی بود. مطالعه­ی گونه­شناسی سفال اشکانی منطقه و نیز درک و دریافت کلی الگوی استقراری منطقه در دوره­ی اشکانی از نتایج مهم این پژوهش است که بر اساس آنها مشخص گردید در دوره­ی اشکانی استقرارها نسبت به دوره­ی قبل ( هخامنشی) از نظر تعداد افزایش چشمگیری داشته و حتی استقرارهای دوره­ی بعد ( ساسانی) به اندازه­ی دوره­ی اشکانی نیست؛ این نشان­گر تغییرات جمعیتی یا تغییر الگوی پراکنش استقرارها نسبت به دوره­ی قبل است، همچنین مشخص گردید که بیشتر استقرارهای منطقه روستاهای کوچکی هستند و شواهدی از مراکز شهری شناسایی نشد؛ همچنین به نظر می­رسد فرهنگ مادس منطقه در دوره­ی اشکانی، ضمن تأثیرپذیری از فرهنگ مناطق پیرامونی( بویژه غرب کشور) دارای برخی ویژگی­های بومی- محلی است که آن را از سایر مناطق غرب و شمال­غرب کشور تا حدی متمایز می­کند. 

مقدمه

اوضاع و احوال سرزمین ایران در محدوده زمانی حدود پنج قرنی پس از فروپاشی سلوکیان تا برآمدن ساسانیان آنچانکه باید و شاید دانسته شده است در این دوره طغیان و خیزش ناگهانی قوم ایرانی "پرثوه" بر علیه سلوکیان زمینه ساز پدید آمدن حکومتی شد که به تدریج از یک قدرت محلی به حکومتی جهانی تبدیل شد. حکومتی که در دوران اوج و عظمتش به راستی شایسته لقب «امپراتوری» است. امپراتوری ای که گاه به مصداق خاستگاه قومی­اش “پارتیان” و گاه به مناسبت نام جد بنیان گذارانش "اشکانی" نامیده می‌شود.

تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی سرزمین ایران در دوره اشکانی عمداً یا سهواً مورد غفلت واقع شده طوریکه منابع تاریخی ایران اشارات اندکی به این دوره دارند و حتی در شاهنامه فردوسی نیز که به نوعی بیانگر بخش قابل توجهی از تاریخ اساطیری ایران و ایرانیان است تعداد ابیاتی که به تاریخ اشکانی اشاره دارد بسیار ناچیز است و خود حکیم طوس در این خصوص می گوید:

              از ایشان به جز نام نشنیده­ام                      نه در نامه­ی خسروان دیده­ام

بیشترین اطلاعات تاریخی پیرامون اشکانیان برگرفته ازمنابع تاریخی رومیان است که ضمن ثبت و ضبط وقایع و رویدادهای امپراتوری روم آنجاهایی که این رخدادها به نوعی به ایران و ایرانیان مرتبط بوده اشاراتی نیز به تاریخ ایران شده بسیاری از اندیشمندان سکوت منابع ایرانی در خصوص تاریخ اشکانی را ناشی از بی­توجهی عمدی ساسانیان به تاریخ و فرهنگ اشکانی و حتی به رغم برخی تلاش آنها در نابودی آثار اشکانی می­دانند. به این دلیل که گویا ساسانیان اشکانیان را بیگانگانی می­پنداشتند که غاصب حکومت ایران و تاج و تخت شاهنشاهی هخامنشی هستند.

به هر حال صرفنظر از این مباحث که پرداختن به آنها در این مجال نمی­گنجد پژوهشهای باستان­شناسی این امکان را فراهم می­آورد تا فارغ از صحت و سقم مدراک تاریخی با استناد به بقایای ملموس مادی بتوان تصویری واقعی از تحولات و تطورات فرهنگی دوره اشکانی به دست داد.

تا چند دهه پیش کمبود و پراکندگی یافته­های باستان­شناسی دوره اشکانی (به ویژه در سرزمین اصلی ایران) باعث شده بود که اطلاعات باستان­شناختی از فرهنگ اشکانیان بسیار کم و مبهم باشد . خوشبختانه در چند دهه اخیر در نتیجه تلاش باستان­شناسان باعث شده تا تعداد قابل توجهی محوطه­های باستانی مربوط به دوره اشکانیان در یک گستره وسیع جغرافیایی از آن آسیای مرکزی تا سوریه شناسایی و مطالعه شوند و از این رهگذر امکان آن فراهم آید تا با استناد به جدیدترین یافته‌های علمی بتوان تصویری صحیح تر از فرهنگ و تمدن ایران در دوره اشکانی به دست داد. در این بین آنچه بسیار ضروری می نماید داشتن تصویری کلی از پراکندگی سکونتگاهها و الگوهای استقراری دوره اشکانی در گستره فلات ایران است تا از این طریق بتوان ضمن شناخت و درک صحیح­تر وضعیت کلی مناطق و نواحی و مراکز مهم ایران در دوره اشکانی به انتخاب گزینش و معرفی نقاط و اماکنی پرداخت که باستان­شناسان بتوانند با شیوه­های خاص مطالعاتی خویش (گمانه زنی، لایه نگاری ، کاوش) از آن مکان ها اطلاعاتی فراهم آورند که به توسعه و تکمیل دانسته­های ما در مورد اشکانیان بینجامد.

در همین راستا در دهه­های اخیر باستان­شناسان ایرانی و خارجی فعالیت­های قابل توجهی انجام داده‌اند اما در بسیاری از مناطق ایران از جمله منطقه مورد نظر این پژوهش ، مطالعات جدی انجام نگرفته است.

دشت میان کوهی ابهر در استان زنجان به عنوان گذرگاه و معبر طبیعی بین فلات مرکزی و شمال­غرب ایران با ویژگی‌ها و قابلیت­های خاص اقلیمی­اش پتانسیل لازم جهت استقرار جوامع انسانی را دارا می باشد. لیکن به دلیل فقدان یا کمبود مطالعات و پژوهشهای دقیق باستان­شناختی وضعیت کلی این منطقه در دوران تاریخی به ویژه اشکانی چندان روشن نیست این در حالیست که در مناطق مجاور آن (آذربایجان،‌کرمانشاه‌، همدان) آثار فراوانی از دوره اشکانی شناسایی شده و به همین دلیل می­توان گفت منطقه مورد نظر این پژوهش همچون حلقه مفقوده­ای است که مطالعه آن می تواند ما را درک و شناسایی بهتر شمال­غرب ایران و عصر اشکانی و نیز کم و کیف ارتباطات احتمالی این منطقه با سایر مناطق ایران در آن دوره یاری دهد.

سئوالات اصلی این پژوهش عبارتند از :

1-      آیا فرهنگ مادی منطقه جغرافیایی ابهررود در دوره اشکانی به ویژه با تأکید بر گونه­شناسی سفال منطقه - ویژگیهای بومی ومحلی دارد یا اینکه،  این حوزه جغرافیایی بخشی از گستره فرهنگی مناطق پیرامونی می­باشد؟

2-       آیا الگوی استقراری دوره اشکانی حوزه جغرافیایی ابهررود با سایر مناطق استان تفاوت دارد؟

3-       آیا در منطقه ابهررود می توان شواهدی از مراکز استقراری مهم دوره اشکانی –شهر، مرکز نظامی و نظایر آن-  بدست آورد؟

4-       آیا موقعیت جغرافیایی منطقه ابهررود تأثیر عمده‌ای در ماهیت استقرارهای اشکانی داشته است؟

سابقه تحقیق:

این پژوهش در قالب بررسی سیستماتیک میدانی برای نخستین بار پیشنهاد می­گردد و معدود کارهای انجام شده به شرح زیر می­باشد:

-            برخی بررسی­های پراکنده که نتایج آنها منتشر نشده است.

-             اطلاعات خاصی که در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور موجود است قابل استناد خواهد بود.

-             برخی مطالعات باستان­شناختی موردی نظیر کاوش و لایه نگاری که در سال های اخیر توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انجام گرفته است.

سفال اشکانی:

در باب سفال اشکانی بحث­ها و تفحص­های زیادی صورت گرفته است که بر اساس همین داده­ها تقسیم بندی­ها و گروه­بندی­های متفاوت و زیادی صورت گرفته است. بر اساس یکی از همین تقسیمات انجام گرفته ایران به 9 منطقه مشخص تقسیم شده است که مهم ترین ویژگی این تقسیم بندی ویژگی های سفال هر منطقه می باشد. بر اساس این داده ها این نتیجه حاصل می شود که یک نوع سفال اشکانی وجود ندارد و در طول دوره اشکانی در ایران یک نوع سفال با مشخصات واحد و یکدست ساخته نمی شده است. این ویژگی یک اصل مسلم و تغییر ناپذیر در باستان شناسی ایران است که از دوره پی ساز تاریخ دیده می شود. علت آن خاص جغرافیای سرزمین ایران، نژادهای مختلف آن و در درجه دوم بافت سیاسی دوره اشکانی است (هرینک . 1367 ص 18). این تقسیمات 9 گانه بیشتر به جهان اصلی جغرافیایی صورت گرفته است.

1- جنوب غرب ایران    2- غرب ایران  3- آذربایجان شرقی    4- شمال ایران     5- شمال شرق

7-شرق     8-جنوب شرق    9- جنوب و حاشیه ساحل خلیج فارس

این تقسیم بندی منطقه ای نیز مورد نقد قرار گرفته است (Volgelsang , 1985 , 157- 175 ). از جمله این انتقادات می­توان به ضعف در محدوده تاریخی پژوهش در برخی مناطق و از جمله منطقه غرب ایران، که بسیار دیرتر از مناطق شرقی توسط اشکانیان گشوده شد. در این مطالعه و پژوهش­های انجام شده توجه چندانی به محیط جغرافیایی و سیاسی اشکانیان در زمان خود، همه پژوهش ها را محدود به دامنه نفوذ اشکانیان در محدوده سیاسی و جغرافیایی امروزه ایران کرده اند. چون برخی از قلمرو اشکانیان در خارج از سرحدات سیاسی فعلی، از جمله سوریه (پالمیرا، دورا اورپوس). بین النهرین (آشور، هترا، سلوکیه) و ترکمنستان (نساء، مرو) قرار دارد. بیشترین سفال های این سلسله را باید در میدان های جغرافیایی جستجو کرد. لیکن با توجه به این مسایل، تقسیم بندی ارائه شده در عمل در داخل مرزهای ایران زمین در موارد متعدد راهگشای محققان، و باستان شناسان جهت مطالعه این دوران بوده است.

این طبقه بندی 9 گانه هرینک بر اساس آخرین تغییر تحولات انجام شده توسط او می باشد که بعد از اصلاحات انجام شده ارائه شده است.

اکنون به توضیح، هر چند جزئی، مناطق 9 گانه هرینک می پردازیم:

منطقه جنوب غرب ایران:

از مهم ترین مناطق مورد مطالعه و بهترین مکان هایی که می تواند بیشترین اطلاعات را در خصوص سفال های قرن 2 و 3 قبل از میلاد به ما بدهند می توان به: مسجد سلیمان، برد نشانده، شوش (شرق آپادانا، در لایه های  5E . D  شهر شاهی، II در لایه های3 . E . D و کاخ شانور در لایه3A ) اشاره کرد.

مناطق مورد مطالعه جنوب غرب ایران در قسمت های شرقی و شمال  شرقی کوهستانی و در جنوب آن دشت خوزستان واقع شده است(  Haerink & Boucharlat, 1991, 300 - 306  ).

اگر بخواهیم سفال های این منطقه را از نظر رنگ مطالعه کنیم، سفال رایج این منطقه به رنگ زرد روشن، نخودی و صورتی متمایل به نارنجی است که به وسیله یک روکش قرمز پوشانده شده اند هر چند سفال منقوش بسیار کمیاب است (  tlaerink, 1983, 25 ) لیکن ادامه نوعی سفال محلی از دوره قبل است.

در این دوره سفال های منقوش با زمینه نخودی یا نارنجی، آخرین سفال های منقوش هزاره اول قبل میلاد است و با رایج شدن لعاب و استفاده گسترده از آن در دوره هخامنشی نقش و تزئینات روی سفال های ساده جای خود را به لعاب می دهد.

سفال های منقوش در قرن دوم قبل از میلاد پس از رواج سفال های لعابی از بین رفت.

از نظر فرم شکل هم می توان به برخی از فرم ها اشاره کرد که در آن برخی از اشکال یونانی نیز به چشم می خورد. از جمله: جام های کم عمق، فنجان های کم عمق با لبه های برجسته که تحت عنوان بشقاب ماهی شناخته می شوند. ( Tampson, 1934, 435) سفال­های لعابدار از نیمه قرن دوم قبل از میلاد تا قرن دوم میلادی از شوش بصورت تدریجی تکامل یافتند.

از رنگ های به کار رفته در این لعاب سفال ها که به نوعی تداوم لعاب دوره هخامنشی است، اما در سطح و کیفیتی بالاتر، می توان به سفید، زرد، آبی، سبز اشاره کرد.

تعدادی از اشکال سفالی وابسته به فرم های رایج بین النهرین دیده می شود. علاوه بر این ساخت         سفال های جلینگی نیز در شوش دیده می شود. (Haerinck, 1983, 42)

منطقه غرب ایران

همانطور که در پیش­تر ذکر شد غرب ایران توسط اشکانیان دیرتر از مرزهای شرقی تحت سلطه قرار گرفت در ضمن مرز جغرافیایی غرب ایالت اشکانی آن روزگار با مرز امروزی بسیار تفاوت دارد اما آنچه مسلم است حفاری های صورت گرفته در: نوشیجان، همدان، کنگاور، بیستون، قلعه یزدگرد، تخت سلیمان و خورهه بدست آمده است.  (Haerinck & Bucharlat, 1991, 304 - 306 )

هرینک پس از مطالعات مربوط به این دوره در نهایت در جمع بندی توانست دوره بندی ای برای این مرحله ارائه کند. که عبارت بودند از : 1- دوره اولیه   2- دوره میانی   3- دوره متأخر                 (هرینک 1367، 124 – 11).

دوره اولیه : (250 تا 175 ق . م)

که البته برخی این دوره را مابین سال های 250 – 150 ق . م میلاد تاریخ گذاری کرده اند. (کامبخش فرد 1380، 404 ) از گونه­های سفال این دوره هرینک سه گونه سفال: معمولی، منقوش، لعابدار را از دوره اول برگزیده است که اکثراً به حالت چرخ ساز می باشند.

در این دوره سفال منقوش دالبری که مشخصه آن نقوش دالبری آویزان است و سفال منقوش مثلثی که نقش مایه آن هاشورزده و آویزان است، تولید می شده است. در این دوران ظروف دالبری منقوش به وجود آمدند و در نواحی جنوبی و مرکزی، ظروف مثلثی از دوران هخامنشی ادامه پیدا کرد. نقوش این ظروف مایل به قرمز، قهوه ای مایل به قرمز یا قهوه ای تیره است. این ظروف تا قرن اول . ق . م به صورت ویژگی مشخصه دوره اشکانی است در این منطقه تولید می شد. ( Ibid . p . 305)

در مناطقی چون یانیق تپه علاوه بر سفال منقوش مثلثی، سفال منقوش سبک اردبیل نیز دیده شده است. یعنی سفال هایی که اغلب با نقش مایه های مثلث های هاشورزده لوزی های هاشورزده، نقوش بادبانی شکل و مثلث های به هم چسبیده و تزئینات پیکره های نقاشی شده است.

فهرست مطالب		شماره صفحه
چکیده ....................................................................................................................................................		1
مقدمه ......................................................................................................................................................		2
فصل اول، بررسی ویژگی­های ناحیه ابهر و خرم­دره ...........................................................................		7
	جغرافیای طبیعی  ...................................................................................................................	8
	موقعیت جغرافیایی و وسعت  ................................................................................................	8
	توپوگرافی و ارتفاعات منطقه ابهر و خرم­دره  ........................................................................	8
	زمین شناسی  .........................................................................................................................	9
	هیدروکلیماتولوژی  ................................................................................................................	12
	بارندگی  ................................................................................................................................	12
	درجه حرارت  .......................................................................................................................	13
	رطوبت نسبی  ........................................................................................................................	13
	باد  .........................................................................................................................................	13
	تبخیر  .....................................................................................................................................	14
	منابع آب  ...............................................................................................................................	14
	وضعیت خاک­ها  ....................................................................................................................	15
	پوشش گیاهی  .......................................................................................................................	15
فصل دوم، نگاهی به تاریخ اشکانی .....................................................................................................		17
	مقدمه	18
	جغرافیای پارت	27
	ساختار حکومت اشکانی	28
فصل سوم، سفال اشکانی		44
	سفال اشکانی	45
	منطقه­ی غرب ایران	46
	منطقه­ی آذربایجان	56
	شمال ایران	57
	شرق ایران (سیستان)	57
	جنوب ایران	58
فصل چهارم، بررسی باستان­شناختی		60
فصل پنجم، گونه­شناسی سفال­های اشکانی منطقه		177
فصل ششم، تجزیه و تحلیل داده­ها		231
فصل هفتم، نقشه­ها و نمودارها		237
فصل هشتم، خلاصه و نتیجه­گیری		261
فهرست منابع		265

دانلود پایان نامه بررسی اجرای اسکلت بتنی

پایان نامه بررسی اجرای اسکلت بتنی پایان نامه بررسی اجرای اسکلت بتنی در 115 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	603 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	115

پایان نامه بررسی اجرای اسکلت بتنی در 115 صفحه ورد قابل ویرایش 

سیمان[1]

تاریخچه سیمان:

سال 1975 میلادی، درساحل جنوب غربی انگلستان بنایی به نام «جان اسمیتون» برای اولین بار خواص شیمیایی آهک[2] پی برد.

سال 1824، میلادی در شهر لیدز انگلستان، یک معمار انگلیسی به نام «ژوزف آسپرین) سیمان پرتلند را به ثبت رساند.

قبل از کشف سیمان، از مالتی به نام «ساروج»[3] استفاده می شده و طرز کار این نوع ملات، شبیه سیمان امروزی بوده است.

سیمان، درسراسر جهان، بدلیل آن که پس از ریختن در بتن، به رنگ خاکستری سنگهای صخره های جزیره پرتلند در می آید، به نام پرتلند، معروف گردیده است.

تعریف: ماده ای که در اثر تماس با آب، دانه های شن و ماسه موجود در بتن را در هم می چسباند و آنها را به صورت یکپارچه درمی آورد، سیمان می‎نامند. بیشترین مواد تشکیل دهنده سیمان، آهک بوده و پس از آن سیلیس (SiO₂) درصد بیشتری نسبت به سایر موارد را دارا می‎باشد.

تولید سیمان

مصالح خام[4] مورد نیاز در تولید سیمان را تهیه نموده و بصورت پور در آورده، سپس آنها را به نسبت های معینی با یکدیگر مخلوط می کنند.

مصالح خام پودرشده، به دو روش، مخلوط می گردند:

الف) روش خشک: در این روش،  مصالح خام پودر شده، بصورت خشک مخلوط می‎شوند.

ب) روش تر: دراین روش، مصالح خام پودر شده، بصورت خیس مخلوط می گردند.

پس از اینکه  مصالح بصورت «خشک» و یا «تر» مخلوط گردید، وارد کوره می‎شود، (حرارت داخل کوره 1400 تا 1650 درجه سانتی گراد است) در این درجه حرارت فعل و انفعالات خاصی صورت می‎گیرد و در نتیجه آن کلوخ های سیمان تولید می‎شود. پس ازسرد شن، کلوخ های سیمان، آسیاب می گردند و سپس مقدار کمی گچ به آن اضافه می کنند تا مدت زمان لازم برای گرفتن بتن، تنظیم گردد، مخلوط حاصله را حرارت داده و سپس آسیاب می کنند. در نهایت پودر حاصل را «سیمان» می‎نامند.

انواع سیمان پرتلند فرعی

الف) سیمان پرتلند هواتپان= حباب زا

ب) سیمان پرتلند سفید= سیمان سفید

ج) سیمان پرتلند رنگی= سیمانهای رنگی

                                                            1) سیمان چاههای نفت

د) سیمان های پرتلند مخصوص       2) سیمان پلاستیک= سیمان خمیری

                                                3) سیمان ضد آب= سیمان آب بند=سیمان آب دور کننده

الف) سیمان پرتلند هواتپان= حباب زا

سیمان پرتلند حباب زا نوع IA= آسیاب+ درصد کمی از مواد اضافی مناسب[5] + کلینکر سیمان پرتلند تیپ I

سیمان پرتلند حباب زا نوع IIA= آسیاب+ درصد کمی از مواد اضافی مناسب+ کلینکرسیمان پرتلند تیپ II

سیمان پرتلند حباب زا نوع IIA= آسیاب + درصد کمی از مواد اضافی مناسب+ کلینکر سیمان پرتلند تیپ III

خصوصیات و ویژگیهای سیمان پرتلند هواتپان در بتن

1-   پایین آوردن اصطکاک داخلی بتن

2-   نفوذ ناپذیری

3-   مقاومت در مقابل یخ زدگی، تورق، تغییر حجم

4-   نیاز به آب کمتر

5-   مقاومت خمشی و سایشی

ب) سیمان پرتلند سفید= سیمان سفید

سیمان سفید= مواد متشکله سیمان پرتلند نوع I+ خاک رس چینی (کائولن+ گچ نوع بسیار اعلا

کاربرد: 1- اندود نمایی روی دیوارهای خارج ساختمان (سطح بیرونی دیوارخارجی ساختمان)

2- کارهای تزئینی دیوارهای داخلی و سطح داخلی سقف

نکته 1: «گچ» و «خاک رس» مورد نظر، عاری از ناخالصی های رنگی از قبیل اکسید منیزیم و اکسید آهن باشند.

نکته 2: بدلیل اینکه وجود خاکستر در زغال ، رنگ سیمان را تیره می کند، سوخت کوره، از مواد روغنی انتخاب میشود.

ج) سیمان های پرتلند رنگی= سیمانهای رنگی

سیمان رنگی= 5/2 تا 10 درصد از مواد رنگی مناسب + سیمان سفید

کاربرد: 1- خشت های موزائیک رنگی

          2- اندودهای خارجی ساختمان

          3- کارهای تزئینی

          4- پاسیوسازی و …

د) سیمان پرتلند مخصوص

1-   سیمان چاههای نفت

2-   سیمان پلاستیک

3-   سیمان ضد آب

1)     سیمان چاههای نفت:

خاصیت ویژه این نوع سیمان، خودگیری مطلوب، در درجه حرارت زیاد می‎باشد.

توجه: در فضای داخل چاه نفت. حرارت زیادی وجود دارد.

2) سیمان پلاستیک= سیمان خمیری

سیمان پلاستیک = آسیاب + مواد روان کننده مناسب (حداکثرتا 12% حجم کل) + سیمان پرتلند I و یا II

کاربرد: جهت تهویه ملات  واندود خارج و داخل ساختمان استفاده می‎شود.

3) سیمان ضد آب= آب بند= آب دور کننده

سیمان ضد آب= آسیاب + مواد مناسب[6] آب بند و یا آب دور کننده + کلینکر سیمان

نکات مربوط به سیمان

1-   چنانه در سیمان، «آهک» بصورت «آزاد»  وجود داشته باشد، سیمان سالم نیست.

2-   «آهک» بصورت «آزاد» درسیمان، در هنگام تماس با آب منبسط می‎شود.

3-   «آهک» بصورت «آزاد» در سیمان، باعث تجزیه سیمان می‎شود.

4-  سیمان به کاررفته در بتن، 28 روز پس ازمصرف، 90 درصد مقاومت خود را بدست می‎آورد و 10 درصد باقی مانده، پس از گذشت 20 تا 25 سال بدست می‎آید.

5-  تا 28 روز پس از مصرف، به سیمان آب بیشتری برسد، مقاومت آن نیز بیشتر خواهد شد (آب به سیمان مصرف شده به گرفتن سیمان بطریق شیمیایی (تبلور) کمک میکند)

6-  مدت زمان تغییر وضعیت سیمان، از حالت خمیر تا حالت جامد را زمان گیرش (زمان سفت شدن) سیمان می‎نامند.

7-   زمان گیرش سیمان، توسط دستگاه «ویکات» با سوزنهای نفوذی در دفعات متعدد، اندازه گیری می‎شود.

---

[1] سیمان یک واژه یونانی بوده و اولین بار در جزیره پرتلند انگلستان کشف گردیده است.

[2] آهک (CaO) ماده اصلی ساخت سیمان است. ماده اصلی آهک، سنگ آهک یا کربنات کلسیم (CaCo₃) می‎باشد که منشا رسوبی دارد. وزن مخصوص آن 71/2 گرم برسانتی مترمکعب است. سنگ آهک صد درصد خالص در طبیعت، یافت نمی‎شود و همواره با مقادیری از کربنات منیزیم، سیلیس و رس همراه بوده، خالص آن بلوری شکل و بی رنگ است.

CaCo₃ (کربنات کلسیم) ---------------> CaO (آهک زنده)+ Co₂

CaO+H₂O ---------------> Ca(OH)₂ (آهک شکفته)

Ca(OH)₂ + H₂Co₃(اسید کربنیک) ---------------> (سنگ آهک) CaCo₃+ H₂O

[3] ملات ساروج= آب + آهک+ خاکستر + خاک رس+ لویی (پنبه جگن) و یا موی بز.

جهت مطالعه بیشتر در مورد ساروج به فصل چهارم کتاب نقشه کشی ساختمان به روش مدولا مهارت فنی درجه 2 انتشارات دانش و فن مراجعه نمایید.

[4] مصالح خام مورد مصرف سیمان عبارتند از:

سنگ آهک- سنگ سیمان- پوسته آهکی حیوانات دریایی- مارن (رسوبات کربنات کلسیم رامارن MARN می گویند که در کف دریاها و دریاچه هایی که خشک شده اند یافت می‎شود)- رس- شیست  (سنگ متورق)- ماسه- سیلیس- سنگ آهن.

[5] مواد اضافی حباب زای مناسب (هنگام ساختن بتن، حبابهای بسیار ریز هوا را می سازند) عبارتند از:

الف) رزینهای چوب Wood resien

ب) لیگنوسولفونیت ها Lignoslfinates

ج) اسیدهای چرب

د) صابونهای اسیدهای چرب

[6] مواد مناسب آب دور کننده یا آب بند: اسید لاریک، اسید اولئیک، اسید استریک یا نمک های کلسیم و آمونیوم آنها.

انواع سنگ دانه برای تهیه بتن های متفاوت

1- بتن سبک

بتن با وزن مخصوص  350 تا 1500 را عموما از مصالح سبک مانند سنگ پا و یا پوکه معدنی تهیه می کنند. این نوع بتن قادر به تحمل هیچ نوع باری نمی باشد و فقط برای پر کردن فضاهای خالی و جاهایی که در حجم بتن نیاز است، به کار می رود.

2- بتن معمولی

این بتن دارای وزن مخصوص  2100 تا 2600 است و در آن مصالح معمولی مانند سنگ های آهکی- رسوبی و آذرین استفاده می‎شود. این نوع بتن برای ساختمان های معمولی ، پل ها و دال های بتنی به کار می رود.

3- بتن سنگین

این نوع بتن برای محافظت در مقابل تشعشعات گاما و ایکس در راکتورهای هسته ای استفاده می‎شود و در آن از شن و ماسه سنگین مانند سنگ آهن، باریت، لیمونیت و ماگنتیت استفاده می‎شود. این نوع بتن دارای وزن مخصوص  3000 تا 4000 است.

آب

یکی از اجزای اصلی بتن محسوب می شود، بدون وجود آب، هیچ واکنش شیمیایی در بتن نمی گیرد. آب مصرفی در بتن مسطح یا در بتنی که در آن از آلومینیم استفاده شده است یا در بتنی که در مجاورت قالب های دائمی از فلز گالوانیزه ریخته می‎شود نباید حاوی مقادیر مضری از یون کلر باشد، زیرا ممکن است موجب خوردگی فولاد شود.

هر چه آب کمتری استفاده شود کیفیت بتن بهتر می شود، به شرطی که بتوان به نحو صحیحی متراکم نمود. ایجاد تراکم از طریق لرزاندن، کیفیت بتن را بهبود می بخشد و آن را با صرفه می‎کند.

در عمل برای بدست آوردن کارایی لازم در بتن باید مقدار آب بین 30 تا 55 باشد. مناسب ترین اب برای ساخت بتن، آب آشامیدنی است. آب های دارای املاح و کلرورهای مختلف برای بتن نامناسبند.

آبی که PH (درجه اسیدیته) آن بین 6 الی 8 باشد و طعم شوری نداشته باشد، می‎تواند برای ساخت بتن مصرف شود. از آبی که کیفیت آن ناشناخته است در صورتی می‎توان استفاده نمود که مقاومت فشاری نمونه های مکعبی 7 روزه و 28 روزه بتن ساخته شده با چنین آبی، حداقل برابر 90 درصد مقاومت نمونه های مشابه ساخته شده با آب آشامیدنی  باشد.

به دلیل احتمال خوردگی میلگردهای درون بتن، درساخت بتن مسلح از آب دریا استفاده نمی‎شود. در محیط های گرم و مرطوب روند خوردگی میلگردها افزایش می یابد.

مواد افزودنی

مواد مضاف، مواد شیمیایی خاصی هستند که به صورت محلول و یا پودر در بازار یافت می‎شوند. این مواد در موقع ساخت بتن به آن اضافه می‎شود تا برخی خواص فیزیکی یا مکانیکی مورد نظر را در بتن به وجود آورند. این موارد به غیر از سیمان و آب و دانه های شن و ماسه به مخلوط بتن اضافه می‎شوند تا بعضی از خصوصیات بتن تازه ساخته شده یا سخت شده را تغییر دهد. به دلیل آن که مواد مضاف به مقدار کم به بتن اضافه می شوند، در موقع مصرف باید کنترل دقیقی بر روی مقدار آن انجام داد. در زیر به صورت خلاصه وار به شرح هر کدام می‎پردازیم:

1- مواد تسریع کننده

برای تسریع گیرش بتن و حصول مقاومت زودهنگام، به ویژه در مناطق سرد و یخبندان یا موقعی که کسب مقاومت بتن در دمای معمولی نیز باید سریع صورت پذیرد و یا موقعی که قرار است قالب برداری زودتر از موعد مقرر انجام شود، استفاده می‎شود.

استفاده از زودگیر کننده های حاوی کلرور در بتن آرمه و بتن پیش تنیده به هیچ عنوان مجازنیست.

معمولی ترین نوع تسریع کننده ها، کلرور کلسیم (CaCl₂) است و حداکثر مقدار مصرف آن در بتن باید برابر 2 درصد وزنی سیمان باشد. این افزودنی در مواقعی که بتن ریزی دردمای پایین انجام می‎شود و یا در مواقعی که انجام کارهای تعمیراتی در زمان کوتاه اجتناب ناپذیر است، استفاده می‎شود.

کلرور آلومینیوم، کربنات سدیم، کربنان پتاسیم، فلوئور سدیم، و آلومینات سدیم جزو مواد تسریع کننده محسوب می‎شوند.

2- مواد کندگیر کننده

این ماده در مواقعی که بتن ریزی در هوای گرم و خشک، باد شدید، بتن ریزی در حجم های زیاد یا درمسیرهای طویل وبا حرارت بالای 30 درجه سانتی گراد انجام ‎شود، به کار می رود. این مواد موجب کاهش مقاومت بتن درچدن روز اول میشوند ولی بر روی مقاومت نهایی بتن تاثیری ندارند. چنانچه شکر به مقدار 5% وزن سیمان به بتن اضافه شود گیر سیمان حدود 4 ساعت به تأخیر می افتد و چنانچه به مقدار یک درصد وزن سیمان به بتن اضافه شود، گیرش سیمان به کلی متوقف می‎شود.

سنگ گچ (CaSo₄) جزو رایج ترین کندگیر کننده ها محسوب می‎شود و در کارخانه های سیمان پزی در موقع اسیاب کردن کلینگر به میزان 2 درصد به آن اضافه می‎شود و در این مقدار سنگ گچ ، زمان گیرش سیمان را تنظیم می‎کند.

3- تقلیل دهنده های آب روان (روان کننده ها)

این مواد به صورت لایه ای دور دانه های بتن را گرفته و موجب می  شود که دانه ها از یکدیگر فاصله بگیرند و به همین دلیل، میزان کارایی بتن را به ازای آب ثابت، افزایش می دهند. از این رو با استفاده از آن می‎توان آب مصرفی را کاهش داده و در نتیجه نسبت آب به سمیان کاهش می یابد.

باید توجه داشت که افزودنی های تقلیل دهنده آب با ایجاد پراکندگی سیمان در مخلوط بتن، علاوه بر این که موجب سطح تماس  بیشتر با آب می‎شوند، موجب هیدارتاسیون بهتر سیمان شده و به این علت در بلند مدت، مقاومت این بتن ازبتنی که با همین نسبت آب به سیمان و بدون افزودنی ساخته می شوند، بیشتر خواهد بود. از مواد روان کننده برای کم نمودن آب مصرفی، بالا بردن مقاومت بتن و بالا بردن کارایی بتن استفاده می‎شود.

دانلود پایان نامه بررسی اثر شاخص‌های آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر کارائی نیروی انسانی

پایان نامه بررسی اثر شاخص‌های آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر کارائی نیروی انسانی در دبیرستان‌های پسرانه منتخب منطقه 2 تهران پایان نامه بررسی اثر شاخص‌های آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر کارائی نیروی انسانی در دبیرستان‌های پسرانه منتخب منطقه 2 تهران در 180 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	7031 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	180

پایان نامه بررسی اثر شاخص‌های آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر کارائی نیروی انسانی در دبیرستان‌های پسرانه منتخب منطقه 2 تهران در 180 صفحه ورد قابل ویرایش 

«فهرست مطالب»

عنوان                                                                                                                        صفحه                                                                                        

چکیده

فصل اول : کلیات تحقیق .................................................................................. 1                                                                                     1-1- مقدمه .................................................................................................... 2

1-2- شناخت وطبقه بندی فواید اقتصادی آموزش و پرورش ...................... 4

1-2-1-فواید خصوصی آموزش و پرورش................................................... 5

1-2-2 - فواید خصوصی مستقیم ................................................................. 5

1-2-3-فواید خصوصی غیر مستقیم ............................................................. 5

1-2-4-فواید اجتماعی آموزش و پرورش ..................................................... 6

1-2-5-فوایداجتماعی مستقیم ........................................................................ 7

1-2-6-فواید اجتماعی غیرمستقیم ................................................................. 7

1-3-اهداف و ضرورت پژوهش .................................................................... 9

1-4-فرضیه های تحقیق (پژوهش).................................................................. 9

1-5-کلیات پژوهش ........................................................................................ 10

فصل دوم :مروری بر ادبیات تحقیق............................................................... 11

مبانی نظری تحقیق ومروری برمطالعات تجربی ....................................................................... 12

2-1-مقدمه ..................................................................................................... 12

2-1-1-دیدگاههای اقتصاد دانان کلاسیک درباره اهمیت اقتصادی آموزش.. 13

2-1-2-دیدگهای اقتصاددانان نئوکلاسیک درباره اهمیت اقتصادی آموزش.. 16

2-1-3-دیدگاههای اقتصاددانان معاصر درباره  اهمیت اقتصادی آموزش... 17

2-2-نظریه سرمایه انسانی ............................................................................ 31

2-2-1-مفهوم سرمایه انسانی ....................................................................... 33

2-2-2-سرمایه گذاری درسرمایه انسانی ..................................................... 35

2-2-3-ویژگیهای سرمایه انسانی ................................................................. 38

2-2-4-کارکردهای سرمایه انسانی .............................................................. 43

2-2-5-تشکیل سرمایه انسانی ازطریق آموزش و پرورش .......................... 46

2-2-6-تشکیل سرمایه انسانی از طریق آموزش ضمن خدمت...................... 50

2-3-نقش آموزش و پرورش دررشد و توسعه اقتصادی ............................ 51

2-3-1-انواع آموزش و پروش و رشد اقتصادی .......................................... 54

2-4-سرمایه گذاری درآموزش و پرورش .................................................... 62

2-5-توجیه اقتصادی درآموزش و پرورش.................................................... 64

2-6-کیفیت آموزش و پرورش ....................................................................... 69

2-7-تحقیقات انجام شده درجهان .................................................................. 74

فصل سوم :روش اجرای تحقیق .................................................................... 88

متدولوژی تحقیق............................................................................................... 89

مقدمه ............................................................................................................... 89

3-1-تابع تولید ................................................................................................ 93

3-1-1-روشهای پارامتری ............................................................................ 93

3-1-2-روشهای ناپارامتری .......................................................................... 94

3-2-ویژگیها و قابلیتهای روش تحلیل پوششی داده ها (DEA)...................... 95

3-2-1-مزایای روش تحلیل پوششی داده ها................................................. 95

3-2-2-معایب روش تحلیل پوششی داده ها................................................... 97

3-3-تعریف واحدهای تصمیم گیری (DMU).................................................. 97

3-4-انواع کارایی ازدیدگاه فارل .................................................................... 98

3-5-کارایی درتحلیل پوششی داده ها (DEA)................................................ 101

3-6-مدلهای DEA .......................................................................................... 102

3-6-1-مدل CCR........................................................................................... 103

3-6-1-1-تعریف کارایی درمدل CCR........................................................... 105

3-6-1-2-مثالهای مربوطه به مدل CCR....................................................... 105

3-6-1-3-مدلهای ستانده گراو نهاده گر درمدل CCR.................................. 110

3-6-2-مدل BCC........................................................................................... 116

3-6-3-تفاوت CCR و BCC........................................................................... 118

3-7-مدل اندرسن – پیترسون(AP)................................................................. 120

3-8-بررسی بازده مقیاس درروش DEA....................................................... 122

3-9-جمع بندی................................................................................................ 125

فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها ............................................................. 128

تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از مدل DEA..................................................... 129

4-1- مقدمه .................................................................................................... 129

4-2-معرفی دبیرستانهای موردمطالعه............................................................ 130

4-3- انتخاب داده ها و ستانده ها .................................................................. 132

4-4-معرفی مدل مورد استفاده ...................................................................... 134

4-5-تجزیه و تحلیل نتایج................................................................................ 135

4-5-1-تاثیر آموزش برکارایی دبیرستانها .................................................... 141

4-5-2-تاثیر تکنولوژی آموزشی برکارایی دبیرستانهای منطقه (2)............... 149

4-5-3-بررسی فرضیات تحقیق ..................................................................... 157

4-5-4-عامل تولید مازاد (اضافی) Slack........................................................ 159

4-5-5-انتخاب الگوی مناسب برای بنگاه ....................................................... 160

4-6-خلاصه ای از تجزیه و تحلیل نتایج ........................................................ 165

4-6-1-تجزیه و تحلیل جدول 16-4 ............................................................. 167

4-6-2-فرق کارایی فنی و کارایی مقیاس ...................................................... 169

فصل پنجم :نتیجه گیری و پیشنهادات .......................................................... 171

نتیجه گیری و پیشنهادات ................................................................................. 172 

منابع ................................................................................................................ 174

چکیده

سرمایه گذاری در نیروی انسانی از اساسی ترین بخشهای توسعه بلندمدت و پایدار است و برخی بر این باورند که بسیاری از مشکلات و معضلات موجود در جامعه ایران را بایست به عدم آموزش صحیح در دوران قبل از دانشگاه ارتباط داد. در این راستا این تحقیق خواهد کوشید اثر تکنولوژی آموزشی برکارایی نیروی انسانی دبیرستانهای پسرانه منتخب منطقه 2 تهران را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. در این مطالعه از روش ناپارامتری تحلیل پوششی داده ها استفاده شده است.  ابتدا قرار بر این بود که اثرات شاخص آموزش و تکنولوژی آموزشی بر کارایی فنی نیروی انسانی مورد بررسی قرار گیرد ولی به دلیل محدودیتهای آماری در جمع آوری اطلاعات دبیرستانها و به دلیل اینکه تنها آمار 15 دبیرستان پسرانه منطقه 2 به دست محقق رسید به ناچار دو سناریو برای این تحقیق گزینش گردید. سناریوی اول به بررسی تأثیرات آموزش بر کارایی فنی نیروی انسانی می پردازد و سناریوی دوم نیز اثر تکنولوژی آموزشی بر کارایی را مورد ارزیابی قرار می دهد. داده های مورد استفاده در سناریوی اول(اثر آموزش) بر سطح کارایی عبارتند از: سرانه معلم به دانش آموزش (smd) ، میانگین سابقه کار معلمین (mskm) ، میانگین پیشرفت تحصیلی  دانش آموزان(mptd) ، و داده های مورد استفاده در سناریوی دوم(اثر تکنولوژی آموزشی بر سطح کارایی) نیز عبارتند از: سرانه کتاب به دانش آموز (skd) ، سرانه مساحت آزمایشگاه (sma) وسرانه کامپیوتر (sk) ، ستانده ها مورد استفاده در هر سناریو نیز میانگین دروس اختصاصی (mde) و میانگین دروس عمومی(mdo) بوده اند. نتایج این تحقیق نشان می دهند در هیچ یک از مدلهای روش تحلیل پوششی داده ها (CCRوBCC) ،‌رابطه معنی داری میان شاخصهای آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر درجات کارایی دبیرستانها مورد مطالعه مشاهده نکرده ایم. بنابراین فرضیه های ما که مبنی بر تأثیر مثبت آموزش معلمان مدارس منطقه 2 و بکارگیری تکنولوژی آموزشی و محیط آموزشی بر کارایـی فنـی نیروی انسانی است رد می شود؛ در واقع این فرضیات شرطهای لازم هستند ولی کافی نمی باشند. به نظر می رسد در کارایی دبیرستانهای منطقه 2 عوامل دیگری نظیر کیفیت مدیریت و کیفیت تدریس، چگونگی قرار گرفتن مدارس از نقطه نظر جغرافیایی در درون منطقه 2 موثر بوده باشد.

1-1-مقدمه

آموزش و پرورش دررفتار فردی و اجتماعی انسانها نقش مهمی دارد. تأثیری که در فرآیند رشد اقتصادی کشورها می‌گذارد سبب شده تا شاخة جدیدی در علم اقتصاد، تحت عنوان “اقتصاد آموزش و پرورش” توسعه یابد. به خاطر نیازهای روزافزون جامعه به آموزش و پرورش، از پیشرفت قابل ملاحظه ای برخوردار بوده و مطالعات گوناگونی در این زمینه صورت گرفته است. آموزش و پرورش از قدیمی‌ترین نهادهای اجتماعی است که با بسیاری از نهادها بویژه نهاد خانواده، دین و سیاست و اقتصاد رابطه ای محکم دارد.

تحول هر یک از نهادهای فوق با نقش آموزش و پرورش در ارتباط است. و از طریق آموزش و پرورش، فرهنگ یا ارزشها و نگرشها، دانش‌ها و مهارت‌ها از نسلی به نسل دیگر یا از جامعه‌ای به جامعة دیگر انتقال می‌یابد. از طرف دیگر آموزش و پرورش از طریق تحولاتی که در رفتار فردی بوجود می‌آورد و در رشد و پویایی فرهنگ جامعه تأثیر عمیقی می‌گذارد. در حقیقت میزان مشارکت مردم در فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی که در تحول جامعه نقش اساسی دارد وابسته به آموزش و پرورش آنان است. مدارس، علاوه بر انتقال علم و دانش، ارزشهای دیگری از جمله نظم و انضباط، تعهد و احساس مسئولیت را در جوانان ایجاد کرده و تقویت می‌نمایند. آموزش و پرورش مردم را تواناتر و قدرت تولید آنان را افزون‌تر ‌نموده و در کاهش نابرابریهای درآمدی نقش قابل ملاحظه‌ای دارد. زیرا از طریق بالا بردن قدرت تولید، سطح عمومی درآمدها را افزایش می‌دهد. از طرفی رشد سریع جمعیت و تقاضای روزافزون برای آموزش، موجب شده تا جامعه نیز منابع قابل توجهی را به این بخش اختصاص دهد.

از آنجا که با وجود محدودیتهای زیاد منابع قسمت قابل توجهی از بودجه دولتها به آموزش و پرورش اختصاص می‌یابد،‌جامعه علاقمند است از منطقی بودن تخصیص چنین منابعی به امر آموزش و پرورش اطمینان حاصل کند و یا به عبارت دیگر از کارایی نظام آموزشی و رسالت آن جهت نیل به اهداف تعیین شده مطمئن گردد. در راستای چنین هدفی ضرورت با توجه به هزینه های انجام شده برای آموزش معلمان و تکنولوژی آموزشی بکار رفته در مدارس به بررسی این موضوع بپردازیم که آیا انجام چنین هزینه‌هایی نتایج لازم و مورد انتظار را داشته است. هدف عمده این تحقیق پاسخ به سؤال بالا از طریق یک مطالعه موردی به منظور تعیین کارایی نیروی انسانی (معلمان مدارس منتخب) و عوامل مؤثر بر آن (در دبیرستانهای پسرانه منتخب منطقه 2 تهران) در سالهای مورد بررسی است به عبارت دیگر این تحقیق در صدد آن است که نحوه تأثیرگذاری آموزش معلمان مدارس، محیط آموزش و تکنولوژی آموزشی بر کارایی نیروی انسانی (معلمان مدارس) در نمونه تحت بررسی را مطالعه نماید.

بیان مسأله و اهمیت موضوع

بسیاری از صاحبنظران اعتقاد دارند که وجوه اختصاص یافته به آموزش و پرورش را می‌توان هزینه‌های سرمایه‌گذاری به حساب آورد. از این رو، تخصیص بودجه کافی به امر آموزش و پرورش با توجه به بنیادی بودن آن ضروری است. توجه به این بخش آثار مثبت و نتایج اجتماعی، اقتصادی متعددی به دنبال دارد که به بررسی اجمالی آن می‌پردازیم:

1-2- شناخت و طبقه بندی فواید اقتصادی آموزش و پرورش:

آموزش و پرورش جزو آن دسته از کالاهای عمومی است که تولید آنها نه تنها برای فرد، بلکه برای جامعه بسیار مفید می‌باشد. به این معنی که آموزش فردی،‌بازتاب‌ها و پیامدهای متنوع اجتماعی به دنبال دارد. فردی که آموزش می‌بیند نه تنها خود را از توانایی‌ها و کفایت های قابل توجهی برخوردار می‌شود بلکه تحصیلات او در محیط منزل، محیط کار در جامعه آثار بسیار گسترده ای دارد. برای آ نکه به صورت سیستماتیک با مسأله برخورد نماییم می توانیم فواید اقتصادی آموزش و پرورش را به طور کلی به فواید خصوصی و فواید اجتماعی تقسیم کنیم. این فایده‌ها نیز هر یک به نوبه خود به فواید مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شوند. در این بخش ابتدا فواید خصوصی و سپس فواید اجتماعی آموزش و پرورش بطور مختصر مورد شناسائی و مطالعه قرار می‌گیرد.

1-2-1- فواید خصوصی آموزش و پرورش

این فواید به آن دسته از مزایایی اطلاق می‌شود که منحصراً افراد از آن بهره‌مند می‌شوند. فواید خصوصی را می‌توان به دو بخش مجزا تقسیم نمود: فواید مستقیمی که آموزش نصیب افراد می‌کند و فواید غیرمستقیمی که افراد آموزش دیده از آن بهره می‌برند.

1-2-2-فواید خصوصی مستقیم

فایده مستقیم خصوصی ناشی از سرمایه گذاری در آموزش، در حقیقت همان اضافه درآمدی است که افراد تحصیل کرده بدلیل ارتقاء سطح توانایی ها و بهره وری دریافت می‌دارند. مهمترین اثر اقتصادی آموزش در واقع افزایش قدرت تولید و دستیابی به درآمدهای بیشتر است. بنابراین فایده خصوصی مستقیم آموزش، افزایش سطح درآمدی فرد است.

تجزیه و تحلیل حاصل از مدل DEA

4-1- مقدمه

            در این بخش ابتدا اطلاعات عددی در مورد دبیرستانها ارائه گردیده و چگونگی انتخاب داده ها و ستانده ها آمده است و سپس در قسمت بعدی، مدل مورد استفاده در این تحقیق که شامل حل مدل اصلی CCR[1] و BCC[2] است مورد بررسی قرار گرفته است. پس از آن با معرفی دقیق یکی از توابع هدف دبیرستانهای مورد مطالعه به همراه محدودیت های مربوطه به درک بهتر روش DEA[3] در این تحقیق دست می یابیم. سپس اثرات آموزش و تکنولوژی آموزشی بر کارایی دبیرستانها بصورت جداگانه مورد بررسی قرار گفته و سپس آنها را با یکدیگر مقایسه کرده ایم. تعداد دبیرستانهای مورد استفاده در این تحقیق 15 دبیرستان می باشد که در دو سال 80 – 79 و 83 – 82 ، تأثیرات آموزش و تکنولوژی آموزشی بر کارایی دبیرستانها مورد بررسی قرار گرفته است.

            مدلهای استفاده نیز دو مدل اصلی CCR (که در آن فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس) و مدل BCC (بازدهی متغیر نسبت به مقیاس) است. در تجزیه و تحلیل تمامی نتایج مدل اندرسن پترسون (AP)[4] ابتدا در مدل گنجانده شده و درجات کارایی دبیرستانهای کارا نیز در جداول اصلی رتبه بندی شده است.

4-2- معرفی دبیرستانهای مورد مطالعه

            در منطقه 2 آموزش و پرورش 63 دبیرستان پسرانه است. پس از جمع آوری اطلاعات عددی از کلیه این 36 دبیرستان 15 دبیرستان که از نظر داده ها و ستانده‌ها کاملتر بودند و از نظر تعداد دانش آموز تقریباً نزدیک به هم بودند (به طور متوسط 500 دانش آموز) انتخاب شدند تقریباً مساوی بودن دانش آموزان باعث می شود که کار مقایسه کارآیی بهتر صورت گیرد. از طرفی چون سالهای تحقیق دو سال تحصیلی 80 – 79 و 83 – 82 می باشد مشکلاتی در جمع آوری اطلاعات عددی وجود داشت (بعضی از دبیرستانها تازه تأسیس بودند و بالطبع داده و ستانده ای در سال 80 – 79 نداشتند. بنابراین از لیست تحقیق حذف شدند. بعضی از دبیرستانها در مورد پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و سابقه کار آنها اطلاع دقیقی نداشتند و بدون داشتن این دو داده مهم امکان محاسبه کارآیی آنها از نظر شاخص آموزش و تکنولوژی آموزشی ممکن نبود این دبیرستانها نیز حذف شدند).و نهایتاً 15 دبیرستان مورد مطالعه قرار گرفتند و اطلاعات عددی آنها در جدول 1-4 و 2-4 آمده است.

4-3- انتخاب داده ها و ستانده ها:

            هر چند که مدل تحلیلی پوششی داده ها (DEA) از انتخاب یک مجموعه از وزنهای مناسب برای داده ها و ستانده ها اجتناب می کند، ولی ناگزیر از انتخاب داده‌ها و ستانده هایی که باید در مقایسه بین DMU ها (واحدهای مورد  مطالعه که به آن واحد تصمیم گیری گویند و به اختصار با DMU[5] نشان می دهیم) داخل شوند، می‌باشد.  بطور روشن و واضح، هر منبعی که بوسیله یک DMU استفاده می شود باید به عنوان دده در نظر گرفته شود. DMU این منابع را مورد استفاده قرار داده و ستانده هایی تولید خواهد کرد و این ستانده شامل مقداری از کالاها و خدمات بوده که بوسیله DMU ارائه می شود و این کالاها و خدمات ممکن است در سطح گوناگونی از کیفیت ارائه شود.

            در هنگام تصمیم گیری در مورد تعیین داده ها و ستانده های DMU ما نیازمندیم که یک دیدگاه مفهومی از آنچه که بعنوان یک داده یا ستانده برای یک DMU مطرح است داشته باشیم همچنین ما نیاز داریم که این اطلاعات بطور واقعی در مورد همة DMU ها موجود باشند. شاید یکی از مشکلاتی که در امر تعیین داده ها و ستانده ها وجود دارد این است که هر چند می توان داده ها و ستانده های زیادی برای یک DMU در نظر گرفت ولی در اکثر مواقع اطلاعاتی در رابطه با همه DMU ها در دسترسی نیست و این امر تصمیم گیری در مورد تعیین داده ها و ستانده ها را مشکل می کند. مشخص کردن متغیرهای داده و ستانده یکی از اقدامات مهم در استفاده از DEA می باشد. انتخاب داده ها و ستانده های صحیح، نقشی مهم در تفسیر، استفاده و مقبولیت نتایج حاصل از DEA برای مدیران و سایر استفاده کنندگان از نتایج دارد.

داده ها :

            به دلیل ایکه برای شناسایی اثرات آموزش و تکنولوژی آموزشی بر سطح ستانده ها دبیرستانهای منطقه 2 از دو سناریو آموزش و تکنولوژی آموزشی استفاده شده است؛ بنابراین در هر کدام از سناریوهای ذکر شده داده های متفاوتی وجود دارد.

            در سناریوی اول که تأثیرات آموزش بر سطح کارآیی دبیرستانهای مد نظر است داده های زیر مورد استفاده قرار گرفته است.

الف – سرانه معلم به دانش آموز (Smd) : نشان می دهد که به ازای چند نفر از دانش آموزان یک معلم وجود دارد.

ب – میانگین سابقه کار معلمین (mskm) : نشان می دهد که بطور متوسط سابقه کار معلمین در هر دبیرستان چند سال است.

ج – میانگین پیشرفت تحصیلی دانش آموز (mptd) : نشان می دهد که بطور متوسط دانش آموزان هر دبیرستان چقدر پیشرفت داشته اند.

در سناریوی دوم که تأثیرات تکنولوژی آموزشی بر سطح کارایی دبیرستانها مد نظر است داده های زیر مورد استفاده قرار گرفته است:

الف – سرانه کتاب به دانش آموز (skd) : نشان می دهد که به ازای هر دانش آموز چند کتاب در کتابخانه هر دبیرستان وجود دارد.

ب – سرانه مساحت آزمایشگاه (sma) : نشان می دهد که بطور متوسط چند مترمربع آزمایشگاه به هر دانش آموز تعلق دارد.

ج) سرانه کامپیوتر (sk) : نشان می دهد به ازای هر دانش آموز چند کامپیوتر وجود دارد.

ستانده ها:

در انتخاب ستانده ها در هردو سناریو، از دو ستانده استفاده می شود که به صورت زیر است.

الف – میانگین دروس اختصاصی (mde): که میانگین نمرات درسهای فیزیک، شیمی و حسابان می باشد.

ب – میانگین دروس عمومی (mdo) که میانگین نمرات درسهای ادبیات، عربی می‌باشد.