دانلود پایان نامه بررسی اثر شاخص‌های آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر کارائی نیروی انسانی

پایان نامه بررسی اثر شاخص‌های آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر کارائی نیروی انسانی در دبیرستان‌های پسرانه منتخب منطقه 2 تهران پایان نامه بررسی اثر شاخص‌های آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر کارائی نیروی انسانی در دبیرستان‌های پسرانه منتخب منطقه 2 تهران در 180 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	7031 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	180

پایان نامه بررسی اثر شاخص‌های آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر کارائی نیروی انسانی در دبیرستان‌های پسرانه منتخب منطقه 2 تهران در 180 صفحه ورد قابل ویرایش 

«فهرست مطالب»

عنوان                                                                                                                        صفحه                                                                                        

چکیده

فصل اول : کلیات تحقیق .................................................................................. 1                                                                                     1-1- مقدمه .................................................................................................... 2

1-2- شناخت وطبقه بندی فواید اقتصادی آموزش و پرورش ...................... 4

1-2-1-فواید خصوصی آموزش و پرورش................................................... 5

1-2-2 - فواید خصوصی مستقیم ................................................................. 5

1-2-3-فواید خصوصی غیر مستقیم ............................................................. 5

1-2-4-فواید اجتماعی آموزش و پرورش ..................................................... 6

1-2-5-فوایداجتماعی مستقیم ........................................................................ 7

1-2-6-فواید اجتماعی غیرمستقیم ................................................................. 7

1-3-اهداف و ضرورت پژوهش .................................................................... 9

1-4-فرضیه های تحقیق (پژوهش).................................................................. 9

1-5-کلیات پژوهش ........................................................................................ 10

فصل دوم :مروری بر ادبیات تحقیق............................................................... 11

مبانی نظری تحقیق ومروری برمطالعات تجربی ....................................................................... 12

2-1-مقدمه ..................................................................................................... 12

2-1-1-دیدگاههای اقتصاد دانان کلاسیک درباره اهمیت اقتصادی آموزش.. 13

2-1-2-دیدگهای اقتصاددانان نئوکلاسیک درباره اهمیت اقتصادی آموزش.. 16

2-1-3-دیدگاههای اقتصاددانان معاصر درباره  اهمیت اقتصادی آموزش... 17

2-2-نظریه سرمایه انسانی ............................................................................ 31

2-2-1-مفهوم سرمایه انسانی ....................................................................... 33

2-2-2-سرمایه گذاری درسرمایه انسانی ..................................................... 35

2-2-3-ویژگیهای سرمایه انسانی ................................................................. 38

2-2-4-کارکردهای سرمایه انسانی .............................................................. 43

2-2-5-تشکیل سرمایه انسانی ازطریق آموزش و پرورش .......................... 46

2-2-6-تشکیل سرمایه انسانی از طریق آموزش ضمن خدمت...................... 50

2-3-نقش آموزش و پرورش دررشد و توسعه اقتصادی ............................ 51

2-3-1-انواع آموزش و پروش و رشد اقتصادی .......................................... 54

2-4-سرمایه گذاری درآموزش و پرورش .................................................... 62

2-5-توجیه اقتصادی درآموزش و پرورش.................................................... 64

2-6-کیفیت آموزش و پرورش ....................................................................... 69

2-7-تحقیقات انجام شده درجهان .................................................................. 74

فصل سوم :روش اجرای تحقیق .................................................................... 88

متدولوژی تحقیق............................................................................................... 89

مقدمه ............................................................................................................... 89

3-1-تابع تولید ................................................................................................ 93

3-1-1-روشهای پارامتری ............................................................................ 93

3-1-2-روشهای ناپارامتری .......................................................................... 94

3-2-ویژگیها و قابلیتهای روش تحلیل پوششی داده ها (DEA)...................... 95

3-2-1-مزایای روش تحلیل پوششی داده ها................................................. 95

3-2-2-معایب روش تحلیل پوششی داده ها................................................... 97

3-3-تعریف واحدهای تصمیم گیری (DMU).................................................. 97

3-4-انواع کارایی ازدیدگاه فارل .................................................................... 98

3-5-کارایی درتحلیل پوششی داده ها (DEA)................................................ 101

3-6-مدلهای DEA .......................................................................................... 102

3-6-1-مدل CCR........................................................................................... 103

3-6-1-1-تعریف کارایی درمدل CCR........................................................... 105

3-6-1-2-مثالهای مربوطه به مدل CCR....................................................... 105

3-6-1-3-مدلهای ستانده گراو نهاده گر درمدل CCR.................................. 110

3-6-2-مدل BCC........................................................................................... 116

3-6-3-تفاوت CCR و BCC........................................................................... 118

3-7-مدل اندرسن – پیترسون(AP)................................................................. 120

3-8-بررسی بازده مقیاس درروش DEA....................................................... 122

3-9-جمع بندی................................................................................................ 125

فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها ............................................................. 128

تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از مدل DEA..................................................... 129

4-1- مقدمه .................................................................................................... 129

4-2-معرفی دبیرستانهای موردمطالعه............................................................ 130

4-3- انتخاب داده ها و ستانده ها .................................................................. 132

4-4-معرفی مدل مورد استفاده ...................................................................... 134

4-5-تجزیه و تحلیل نتایج................................................................................ 135

4-5-1-تاثیر آموزش برکارایی دبیرستانها .................................................... 141

4-5-2-تاثیر تکنولوژی آموزشی برکارایی دبیرستانهای منطقه (2)............... 149

4-5-3-بررسی فرضیات تحقیق ..................................................................... 157

4-5-4-عامل تولید مازاد (اضافی) Slack........................................................ 159

4-5-5-انتخاب الگوی مناسب برای بنگاه ....................................................... 160

4-6-خلاصه ای از تجزیه و تحلیل نتایج ........................................................ 165

4-6-1-تجزیه و تحلیل جدول 16-4 ............................................................. 167

4-6-2-فرق کارایی فنی و کارایی مقیاس ...................................................... 169

فصل پنجم :نتیجه گیری و پیشنهادات .......................................................... 171

نتیجه گیری و پیشنهادات ................................................................................. 172 

منابع ................................................................................................................ 174

چکیده

سرمایه گذاری در نیروی انسانی از اساسی ترین بخشهای توسعه بلندمدت و پایدار است و برخی بر این باورند که بسیاری از مشکلات و معضلات موجود در جامعه ایران را بایست به عدم آموزش صحیح در دوران قبل از دانشگاه ارتباط داد. در این راستا این تحقیق خواهد کوشید اثر تکنولوژی آموزشی برکارایی نیروی انسانی دبیرستانهای پسرانه منتخب منطقه 2 تهران را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. در این مطالعه از روش ناپارامتری تحلیل پوششی داده ها استفاده شده است.  ابتدا قرار بر این بود که اثرات شاخص آموزش و تکنولوژی آموزشی بر کارایی فنی نیروی انسانی مورد بررسی قرار گیرد ولی به دلیل محدودیتهای آماری در جمع آوری اطلاعات دبیرستانها و به دلیل اینکه تنها آمار 15 دبیرستان پسرانه منطقه 2 به دست محقق رسید به ناچار دو سناریو برای این تحقیق گزینش گردید. سناریوی اول به بررسی تأثیرات آموزش بر کارایی فنی نیروی انسانی می پردازد و سناریوی دوم نیز اثر تکنولوژی آموزشی بر کارایی را مورد ارزیابی قرار می دهد. داده های مورد استفاده در سناریوی اول(اثر آموزش) بر سطح کارایی عبارتند از: سرانه معلم به دانش آموزش (smd) ، میانگین سابقه کار معلمین (mskm) ، میانگین پیشرفت تحصیلی  دانش آموزان(mptd) ، و داده های مورد استفاده در سناریوی دوم(اثر تکنولوژی آموزشی بر سطح کارایی) نیز عبارتند از: سرانه کتاب به دانش آموز (skd) ، سرانه مساحت آزمایشگاه (sma) وسرانه کامپیوتر (sk) ، ستانده ها مورد استفاده در هر سناریو نیز میانگین دروس اختصاصی (mde) و میانگین دروس عمومی(mdo) بوده اند. نتایج این تحقیق نشان می دهند در هیچ یک از مدلهای روش تحلیل پوششی داده ها (CCRوBCC) ،‌رابطه معنی داری میان شاخصهای آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر درجات کارایی دبیرستانها مورد مطالعه مشاهده نکرده ایم. بنابراین فرضیه های ما که مبنی بر تأثیر مثبت آموزش معلمان مدارس منطقه 2 و بکارگیری تکنولوژی آموزشی و محیط آموزشی بر کارایـی فنـی نیروی انسانی است رد می شود؛ در واقع این فرضیات شرطهای لازم هستند ولی کافی نمی باشند. به نظر می رسد در کارایی دبیرستانهای منطقه 2 عوامل دیگری نظیر کیفیت مدیریت و کیفیت تدریس، چگونگی قرار گرفتن مدارس از نقطه نظر جغرافیایی در درون منطقه 2 موثر بوده باشد.

1-1-مقدمه

آموزش و پرورش دررفتار فردی و اجتماعی انسانها نقش مهمی دارد. تأثیری که در فرآیند رشد اقتصادی کشورها می‌گذارد سبب شده تا شاخة جدیدی در علم اقتصاد، تحت عنوان “اقتصاد آموزش و پرورش” توسعه یابد. به خاطر نیازهای روزافزون جامعه به آموزش و پرورش، از پیشرفت قابل ملاحظه ای برخوردار بوده و مطالعات گوناگونی در این زمینه صورت گرفته است. آموزش و پرورش از قدیمی‌ترین نهادهای اجتماعی است که با بسیاری از نهادها بویژه نهاد خانواده، دین و سیاست و اقتصاد رابطه ای محکم دارد.

تحول هر یک از نهادهای فوق با نقش آموزش و پرورش در ارتباط است. و از طریق آموزش و پرورش، فرهنگ یا ارزشها و نگرشها، دانش‌ها و مهارت‌ها از نسلی به نسل دیگر یا از جامعه‌ای به جامعة دیگر انتقال می‌یابد. از طرف دیگر آموزش و پرورش از طریق تحولاتی که در رفتار فردی بوجود می‌آورد و در رشد و پویایی فرهنگ جامعه تأثیر عمیقی می‌گذارد. در حقیقت میزان مشارکت مردم در فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی که در تحول جامعه نقش اساسی دارد وابسته به آموزش و پرورش آنان است. مدارس، علاوه بر انتقال علم و دانش، ارزشهای دیگری از جمله نظم و انضباط، تعهد و احساس مسئولیت را در جوانان ایجاد کرده و تقویت می‌نمایند. آموزش و پرورش مردم را تواناتر و قدرت تولید آنان را افزون‌تر ‌نموده و در کاهش نابرابریهای درآمدی نقش قابل ملاحظه‌ای دارد. زیرا از طریق بالا بردن قدرت تولید، سطح عمومی درآمدها را افزایش می‌دهد. از طرفی رشد سریع جمعیت و تقاضای روزافزون برای آموزش، موجب شده تا جامعه نیز منابع قابل توجهی را به این بخش اختصاص دهد.

از آنجا که با وجود محدودیتهای زیاد منابع قسمت قابل توجهی از بودجه دولتها به آموزش و پرورش اختصاص می‌یابد،‌جامعه علاقمند است از منطقی بودن تخصیص چنین منابعی به امر آموزش و پرورش اطمینان حاصل کند و یا به عبارت دیگر از کارایی نظام آموزشی و رسالت آن جهت نیل به اهداف تعیین شده مطمئن گردد. در راستای چنین هدفی ضرورت با توجه به هزینه های انجام شده برای آموزش معلمان و تکنولوژی آموزشی بکار رفته در مدارس به بررسی این موضوع بپردازیم که آیا انجام چنین هزینه‌هایی نتایج لازم و مورد انتظار را داشته است. هدف عمده این تحقیق پاسخ به سؤال بالا از طریق یک مطالعه موردی به منظور تعیین کارایی نیروی انسانی (معلمان مدارس منتخب) و عوامل مؤثر بر آن (در دبیرستانهای پسرانه منتخب منطقه 2 تهران) در سالهای مورد بررسی است به عبارت دیگر این تحقیق در صدد آن است که نحوه تأثیرگذاری آموزش معلمان مدارس، محیط آموزش و تکنولوژی آموزشی بر کارایی نیروی انسانی (معلمان مدارس) در نمونه تحت بررسی را مطالعه نماید.

بیان مسأله و اهمیت موضوع

بسیاری از صاحبنظران اعتقاد دارند که وجوه اختصاص یافته به آموزش و پرورش را می‌توان هزینه‌های سرمایه‌گذاری به حساب آورد. از این رو، تخصیص بودجه کافی به امر آموزش و پرورش با توجه به بنیادی بودن آن ضروری است. توجه به این بخش آثار مثبت و نتایج اجتماعی، اقتصادی متعددی به دنبال دارد که به بررسی اجمالی آن می‌پردازیم:

1-2- شناخت و طبقه بندی فواید اقتصادی آموزش و پرورش:

آموزش و پرورش جزو آن دسته از کالاهای عمومی است که تولید آنها نه تنها برای فرد، بلکه برای جامعه بسیار مفید می‌باشد. به این معنی که آموزش فردی،‌بازتاب‌ها و پیامدهای متنوع اجتماعی به دنبال دارد. فردی که آموزش می‌بیند نه تنها خود را از توانایی‌ها و کفایت های قابل توجهی برخوردار می‌شود بلکه تحصیلات او در محیط منزل، محیط کار در جامعه آثار بسیار گسترده ای دارد. برای آ نکه به صورت سیستماتیک با مسأله برخورد نماییم می توانیم فواید اقتصادی آموزش و پرورش را به طور کلی به فواید خصوصی و فواید اجتماعی تقسیم کنیم. این فایده‌ها نیز هر یک به نوبه خود به فواید مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شوند. در این بخش ابتدا فواید خصوصی و سپس فواید اجتماعی آموزش و پرورش بطور مختصر مورد شناسائی و مطالعه قرار می‌گیرد.

1-2-1- فواید خصوصی آموزش و پرورش

این فواید به آن دسته از مزایایی اطلاق می‌شود که منحصراً افراد از آن بهره‌مند می‌شوند. فواید خصوصی را می‌توان به دو بخش مجزا تقسیم نمود: فواید مستقیمی که آموزش نصیب افراد می‌کند و فواید غیرمستقیمی که افراد آموزش دیده از آن بهره می‌برند.

1-2-2-فواید خصوصی مستقیم

فایده مستقیم خصوصی ناشی از سرمایه گذاری در آموزش، در حقیقت همان اضافه درآمدی است که افراد تحصیل کرده بدلیل ارتقاء سطح توانایی ها و بهره وری دریافت می‌دارند. مهمترین اثر اقتصادی آموزش در واقع افزایش قدرت تولید و دستیابی به درآمدهای بیشتر است. بنابراین فایده خصوصی مستقیم آموزش، افزایش سطح درآمدی فرد است.

تجزیه و تحلیل حاصل از مدل DEA

4-1- مقدمه

            در این بخش ابتدا اطلاعات عددی در مورد دبیرستانها ارائه گردیده و چگونگی انتخاب داده ها و ستانده ها آمده است و سپس در قسمت بعدی، مدل مورد استفاده در این تحقیق که شامل حل مدل اصلی CCR[1] و BCC[2] است مورد بررسی قرار گرفته است. پس از آن با معرفی دقیق یکی از توابع هدف دبیرستانهای مورد مطالعه به همراه محدودیت های مربوطه به درک بهتر روش DEA[3] در این تحقیق دست می یابیم. سپس اثرات آموزش و تکنولوژی آموزشی بر کارایی دبیرستانها بصورت جداگانه مورد بررسی قرار گفته و سپس آنها را با یکدیگر مقایسه کرده ایم. تعداد دبیرستانهای مورد استفاده در این تحقیق 15 دبیرستان می باشد که در دو سال 80 – 79 و 83 – 82 ، تأثیرات آموزش و تکنولوژی آموزشی بر کارایی دبیرستانها مورد بررسی قرار گرفته است.

            مدلهای استفاده نیز دو مدل اصلی CCR (که در آن فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس) و مدل BCC (بازدهی متغیر نسبت به مقیاس) است. در تجزیه و تحلیل تمامی نتایج مدل اندرسن پترسون (AP)[4] ابتدا در مدل گنجانده شده و درجات کارایی دبیرستانهای کارا نیز در جداول اصلی رتبه بندی شده است.

4-2- معرفی دبیرستانهای مورد مطالعه

            در منطقه 2 آموزش و پرورش 63 دبیرستان پسرانه است. پس از جمع آوری اطلاعات عددی از کلیه این 36 دبیرستان 15 دبیرستان که از نظر داده ها و ستانده‌ها کاملتر بودند و از نظر تعداد دانش آموز تقریباً نزدیک به هم بودند (به طور متوسط 500 دانش آموز) انتخاب شدند تقریباً مساوی بودن دانش آموزان باعث می شود که کار مقایسه کارآیی بهتر صورت گیرد. از طرفی چون سالهای تحقیق دو سال تحصیلی 80 – 79 و 83 – 82 می باشد مشکلاتی در جمع آوری اطلاعات عددی وجود داشت (بعضی از دبیرستانها تازه تأسیس بودند و بالطبع داده و ستانده ای در سال 80 – 79 نداشتند. بنابراین از لیست تحقیق حذف شدند. بعضی از دبیرستانها در مورد پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و سابقه کار آنها اطلاع دقیقی نداشتند و بدون داشتن این دو داده مهم امکان محاسبه کارآیی آنها از نظر شاخص آموزش و تکنولوژی آموزشی ممکن نبود این دبیرستانها نیز حذف شدند).و نهایتاً 15 دبیرستان مورد مطالعه قرار گرفتند و اطلاعات عددی آنها در جدول 1-4 و 2-4 آمده است.

4-3- انتخاب داده ها و ستانده ها:

            هر چند که مدل تحلیلی پوششی داده ها (DEA) از انتخاب یک مجموعه از وزنهای مناسب برای داده ها و ستانده ها اجتناب می کند، ولی ناگزیر از انتخاب داده‌ها و ستانده هایی که باید در مقایسه بین DMU ها (واحدهای مورد  مطالعه که به آن واحد تصمیم گیری گویند و به اختصار با DMU[5] نشان می دهیم) داخل شوند، می‌باشد.  بطور روشن و واضح، هر منبعی که بوسیله یک DMU استفاده می شود باید به عنوان دده در نظر گرفته شود. DMU این منابع را مورد استفاده قرار داده و ستانده هایی تولید خواهد کرد و این ستانده شامل مقداری از کالاها و خدمات بوده که بوسیله DMU ارائه می شود و این کالاها و خدمات ممکن است در سطح گوناگونی از کیفیت ارائه شود.

            در هنگام تصمیم گیری در مورد تعیین داده ها و ستانده های DMU ما نیازمندیم که یک دیدگاه مفهومی از آنچه که بعنوان یک داده یا ستانده برای یک DMU مطرح است داشته باشیم همچنین ما نیاز داریم که این اطلاعات بطور واقعی در مورد همة DMU ها موجود باشند. شاید یکی از مشکلاتی که در امر تعیین داده ها و ستانده ها وجود دارد این است که هر چند می توان داده ها و ستانده های زیادی برای یک DMU در نظر گرفت ولی در اکثر مواقع اطلاعاتی در رابطه با همه DMU ها در دسترسی نیست و این امر تصمیم گیری در مورد تعیین داده ها و ستانده ها را مشکل می کند. مشخص کردن متغیرهای داده و ستانده یکی از اقدامات مهم در استفاده از DEA می باشد. انتخاب داده ها و ستانده های صحیح، نقشی مهم در تفسیر، استفاده و مقبولیت نتایج حاصل از DEA برای مدیران و سایر استفاده کنندگان از نتایج دارد.

داده ها :

            به دلیل ایکه برای شناسایی اثرات آموزش و تکنولوژی آموزشی بر سطح ستانده ها دبیرستانهای منطقه 2 از دو سناریو آموزش و تکنولوژی آموزشی استفاده شده است؛ بنابراین در هر کدام از سناریوهای ذکر شده داده های متفاوتی وجود دارد.

            در سناریوی اول که تأثیرات آموزش بر سطح کارآیی دبیرستانهای مد نظر است داده های زیر مورد استفاده قرار گرفته است.

الف – سرانه معلم به دانش آموز (Smd) : نشان می دهد که به ازای چند نفر از دانش آموزان یک معلم وجود دارد.

ب – میانگین سابقه کار معلمین (mskm) : نشان می دهد که بطور متوسط سابقه کار معلمین در هر دبیرستان چند سال است.

ج – میانگین پیشرفت تحصیلی دانش آموز (mptd) : نشان می دهد که بطور متوسط دانش آموزان هر دبیرستان چقدر پیشرفت داشته اند.

در سناریوی دوم که تأثیرات تکنولوژی آموزشی بر سطح کارایی دبیرستانها مد نظر است داده های زیر مورد استفاده قرار گرفته است:

الف – سرانه کتاب به دانش آموز (skd) : نشان می دهد که به ازای هر دانش آموز چند کتاب در کتابخانه هر دبیرستان وجود دارد.

ب – سرانه مساحت آزمایشگاه (sma) : نشان می دهد که بطور متوسط چند مترمربع آزمایشگاه به هر دانش آموز تعلق دارد.

ج) سرانه کامپیوتر (sk) : نشان می دهد به ازای هر دانش آموز چند کامپیوتر وجود دارد.

ستانده ها:

در انتخاب ستانده ها در هردو سناریو، از دو ستانده استفاده می شود که به صورت زیر است.

الف – میانگین دروس اختصاصی (mde): که میانگین نمرات درسهای فیزیک، شیمی و حسابان می باشد.

ب – میانگین دروس عمومی (mdo) که میانگین نمرات درسهای ادبیات، عربی می‌باشد.