مبانی نظری پایان نامه درباره فرسودگی شغلی
در 40 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه
چارچوب نظری پایان نامه روانشناسی با موضوع فرسودگی شغلی
-1.فرسودگی شغلی[1]
کار صرف نظر از تامین مالی ، می تواند برخی از نیازهای اساسی آدمی نظیر
تحرک روانی و بدنی ، تماس اجتماعی ، احساسات خود ارزشمندی ، اعتماد و
توانمندی را ارضا کند . با وجود این ، کار می تواند منبع فشار عمده ای نیز
باشد . پاول[2]( 1998) ، به نقل از( مقدم و طباطبایی 1385 )ممکن است یک
شغل رضایت بخش به مرور زمان به منبع نارضایتی تبدیل شود و شخص را در جهت
فرسودگی و تحلیل شغلی سوق می دهد . راس و آلتمایر[3]( 1998) ، به نقل
از(مقدم و طباطبایی ،1385 )فرسودگی شغلی واژه ای برای توصیف دگرگونی های
نگرش ، روحیه ، رفتار ، در جهت منفی و رویارویی با فشارهای روانی مربوط به
کار است . این فرسودگی بیشتر در مشاغلی پدید می آید که افراد میزان زیادی
از ساعات کاری را در ارتباط نزدیک با سایر مردم می گذرانند . بهنیا (1379)،
به نقل از( مقدم و طباطبایی ، 1385 ) ماسلاچ و اسچاوفلی و لیتر 2001[4]
فرسودگی را به عنوان یک سندرم روان شناسی[5] با سه بعد مشخص می کند .
خستگی عاطفی که شامل استرس ، تهی شدن از عاطفه شخصی و توان بدنی
می باشد .
دگرگونی شخصیت: که شامل افسردگی ، کناره گیری بیش از اندازه و بی تفاوتی نسبت به کار می باشد .
فقدان کار آیی: که شامل احساس عدم سودمندی کار آیی کم ، احساس بی
کفایتی می باشد . حجم کار زیاد ، ناکافی بودن کنترل و استقلال عمل روی
فعالیتها ، فقدان پاداش فراخور کار فرد که این پاداش می تواند گاه جنبه
مادی وگاه جنبه اجتماعی داشته باشد. نداشتن روابط اجتماعی و ارتباط مثبت و
همدلی با همکاران ، تبعیض در محیط کار، فقدان انصاف و احساس بدگمانی در
محل کار ، جو بسته و ناسالم و تعارض ارزشها از عوامل موثر در فرسودگی شغلی
است . (ماسلاچ 2001 )
اسپکتور[6]( 2001) عنوان کرد معلمانی که از فرسودگی شغلی رنج می برند از
لحاظ هیجانی خسته اند ، انگیزه آنها در کار کم است و ا نرژی و شور و هیجان ا
ندکی برای انجام دادن کار دارند . فرسودگی شغلی نه فقط در زندگی حرفه ای
معلمان تاثیر دارد ، بلکه زندگی شخصی و اجتماعی او را نیز تحت تاثیر قرار
می دهد .
معلمان فرسوده نسبت به دیگران رفتار منفی پیدا می کنند ، اعتماد به نفس
خود را از دست می دهند و به سبب احساس بی کفایتی و کاهش توانایی در انجام
دادن کارها ، تصمیم به ترک کار خود می گیرند .
هاردن[7] (1999)، به نقل از( ماسلاچ و اسچاوفلی و لیتر 2001 ) دریافت که
معلم ها باید آموزش خود را بر اساس برنامه درسی استاندارد شده که کنترل
آنها را در تدریس محدود می کند سازماندهی کنند . و این مساله که معلم ها
رای و نظری در مورد اینکه چگونه کارشان را انجام دهند ندارند منجر به
فرسودگی می شود . استونر[8] و وا نکل[9] ( 1986) ، به نقل از( ماسلاچ و
اسچاوفلی و لیتر 2001 ) دریافتند معلم هایی که میزان بالایی از آزادی در
تصمیم گیری دارند مشکلات را به عنوان چالش هایی در نظر می گیرند و سعی می
کنند آنها را با روشهای مناسب رفع کنند . بنابراین تدریس در یک محیط، با
بار کاری زیاد و آزادی تصمیم گیری ا ندک، منجر به فرسودگی می شود . فرسودگی
شغلی سبب به وجود آمدن احساس ناامیدی ، ناتوانی ، بد گمانی ، رنجش و شکست
می شود . این عکس العمل های عصبی منجر به افسردگی می شوند . معلمانی که بر
اثر شغل و حرفه خود فرسوده شده اند، به طور مستقیم روی دانش آموزان تاثیر
منفی می گذارند ، و اگر علایم و عوارض آن به موقع تشخیص داده شود قابل
درمان است.
[1] Professional burnout
[2] pawel
[3] Ras & altmayer
[4] Maslach & shavfely & liter
[5] Psychology sandroom
[6] spector
[7] . Harden
[8] . Stoner
[9] . Wankel
2-10-1 شخصیت فرد و فرسودگی شغلی
میان شخصیت و میزان استرسی که افراد تجربه می کنند رابطه وجود دارد . در
اوایل دهه 1970 در اثر تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفت دو نوع شخصیت
متضاد یعنی نوع A و نوع B شناسایی شد فردی که تا کار و شرایط کار را کنترل
نکند و آن را به میل و سلیقه خود تغیر ندهد آرام نمی گیرد، فردی که دوست
دارد کارش همیشه کامل و بی عیب و بهتر از همه باشد و با تلاشی بی وقفه و با
رقابت بی امان با دیگران مصمم است که به سرعت مدارج و مراتب ترقی در
سازمان را بپیماید نمونه هایی از شخصیت نوع A است.در مقابل شخصیت نوع B
زیاد سخت گیر نیست و آرام است، موقعیت و واقیتهای آن را راحت تر می پذیرد و
به جای جنگیدن و در افتادن با شرایط موجود می کوشد در چارچوب آن وظایف
خود را انجام دهد. در نتیجه شخصیت نوع B کمتر از شخصیت نوع A در معرض خطر
است و کمتر دچار بیماری و از پا افتادگی در اثر استرس زیاد و فرسودکی شغلی
است.باید افزود که علاوه بر صدماتی که نوع A به سلامت خود وارد می آورد
این شخصیت برای دیگران و کسانی که با او در تماس هستند نیز خطر ناک است
زیرا با تنش زیادی که وی در محیط کار به وجود می آورد، همه را عصبی و دچار
اضطراب می کند. ویژی های دو نوع شخصیت A و B در جدول صفحه بعد نشان داده
شده است.ذکر این نکته ضروری است که کار، محیط، روابط اجتماعی در کار و
انتظارات فرد از سازمان با شخصیت وی ترکیب می شود و میزان استرسی را که
قابل تحمل است و به سلامت جسمی و روانی او صدمه نمی زند معین می کند. به
عبارت دیگر میزان استرس قابل تحمل و اینکه اصولا چه عواملی برای چه کسانی
می تواند منشا استرس باشد به تفاوت هایی بستگی دارد که از این لحاظ میان
افراد وجود دارد
|
ویژگی شخصیتی نوع A
|
ویژگی شخصیتی نوع B
|
|
آرام و قرار ندارد ، همیشه در حال حرکت است .
|
وقت برای او اهمیت زیادی ندارد .
|
|
همیشه شتاب زده است .
|
صبر و حوصله دارد .
|
|
تند غذا می خورد .
|
متکبر و خود ستا نیست .
|
|
تند حرف می زند .
|
احساس گناه نمی کند و فارغ از کار استراحت می کند .
|
|
صبر ندارد .
|
به خاطر تفریح و سرگرمی بازی می کند نه برای بردن و اول شدن .
|
|
نمی داند چگونه آرام بگیرد و استراحت کند .
|
ضرب الاجلی برای خود ندارد .
|
|
فقط آمار و ارقام را می فهمد .
|
هیچ وقت عجله ندارد .
|
|
فقط کمیت را ملاک موفقیت می داند .
|
|
|
متهاجم است .
|
|
|
می خواهد همه رقیبان را از میدان به در کند و اول باشد .
|
|
|
همیشه وقت کم دارد .
|
|
جدول (2-1):( ویژگی های شخصیت A و B ، سعادت ، 1375 )
2-10-2 فرسودگی شغلی و شغل آموزگاری
((روشن است که آموزگاران شغل طاقت فرسا و در بسیاری از موارد پر استرسی
دارند. بار زیاد کاری (ون گینکل[1] 217:1987) فقدان استقلال (جکسون، شواب و
شولر [2] 207:1986)، برخوردار نبودن از احترام و توجه لازم و ارتباط
اجتماعی محدود با شاگردان (فریدمن[3] 1995 )، برخوردار نبودن از حمایت
همکاران و مدیریت (بریسی ، هوور- دمسی و باسلر[4]،7:1988)و زوال موقعیت
اجتماعی حرفه تدریس (فریسن و سارز[5] 1989 ))( سعید صانعی 14:1382)،و
همچنین ((تعداد زیاد شاگردان در کلاس درس، نبود علاقه از بعضی از دانش
آموزان، سرو کار داشتن با دانش آموزانی با ویژگی مشکل و پیشرفت کند بعضی
دانش آموزان، نبود منابع و تجهیزات)) ، (( انگیزش کم شاگرد در عملکردمدرسه،
رفتار بی نظم دانش آموزان، فرصتهای شغلی ناچیز، درآمد کم ، کمبود تجهیزات
تدریس، تسهیلات ناچیز و کلاسهای بزرگ، فشار زمانی و فرجه های کوتاه، شناخت
اجتماعی پایین از حرفه معلمی، تعارض با همکاران و سرپرستان، تغییرات سریع
در مطالبات برنامه ریزان درسی و سازگاری برنامه های مدرسه ای با تغییرات در
یک جامعه به سرعت در حال تغییر )) (کیریاکو) به نقل از( دمیرل و توکتامیس
و سزر [6]164:2005)تنها پاره ای از عوامل استرس زایی هستند که آموزگاران
با آنها دست و پنجه نرم می کنند.این عوامل و دیگر عوامل استرس زای شغلی، به
صورت مشکلات فیزیکی،عاطفی و روانی در معلمان بروز می کنند. اگر معلمان در
آغاز حرفه معلمی در ارائه خود به دانش آموزان ناتوان باشند ، خستگی در آنان
بیشتر بروز میکند،( که به احساس تهی شدن از هر گونه انرژی در ارتباط با
دانش آموزان و ناتوانی از ادامه کار و برخورداری از حالتی سرد ، منفی یا
عیب جو نسبت به دانش آموز می گردد.(صانعی، 247:1382) و در معلمان سبب
نگرشهای منفی و بدبینانه و خصومت آمیز نسبت به شاگردان میشود و فرد احساس
میکند که عملکرد وی همراه با موفقیت نیست، دقیق تراینکه ، عملکرد یا موفقیت
ادراکی مطرح است نه عملکرد واقعی و موفقیت واقعی .(محمدی 19:1386)
[1] Wan ginkel
[2] Jacsoon shoab &sholoer
[3] fridman
[4] Brissi , hower demsi & basler
[5] Frisen & sayz
Dmirel & tokta miss & seyzer[6]
