|
ارث زن از منظر فقه امامیه و شافعی و حقوق موضوعه ایران
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته الهیات گرایش فقه و حقوق اسلامی ارث زن از منظر فقه امامیه و شافعی و حقوق موضوعه ایران چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی ارث زن از منظر فقه امامیه و شافعی و حقوق موضوعه ایران است زن از نظر اسلام در جایگاه یک انسان، از حقوقی برخوردار است که عبارتند از حقوق مالی و غیر مالی از جمله حقوق مالی
|
|
| دسته بندی | فقه و حقوق اسلامی |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 191 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 117 |
پایان نامه کارشناسی ارشد
رشته: الهیات
گرایش : فقه و حقوق اسلامی
ارث زن از منظر فقه امامیه و شافعی و حقوق موضوعه ایران
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی ارث زن از منظر فقه امامیه و شافعی و حقوق موضوعه ایران است. زن از نظر اسلام در جایگاه یک انسان، از حقوقی برخوردار است. که عبارتند از: حقوق مالی و غیر مالی. از جمله حقوق مالی، ارث می باشد که قوانین اسلام، بین سهم زن و مرد در ارث بردن، تفاوت قائل شده اند؛ و سهم زن از ارث، نصف سهم مرد می باشد و همین مسئله باعث شده است که گروهی به قوانین اسلام اشکال وارد کنند و بگویند اسلام از فرهنگ آن زمان تأثیر پذیرفته و برای مرد ارزش بیشتری نسبت به زن قائل شده است.
در مورد ارث دین اسلام این مسئله را بسیار مورد توجه و عنایت قرار داده است و مورد موشکافی دقیق در مذاهب مختلف واقع شده است،چنانکه امام شافعی با استنباط از کتاب و سنت با استفاده از قیاس و قواعد، مقرراتی معین کرده است.برخی از این مقررات به این شرح است: سه نفر از زنان هستند که همیشه و در همه حال ارث می‌برند: مادر، همسر و دختر. زن اگر فرزند و یا فرزند پسر نداشته باشد و شوهرش بمیرد یک چهارم ارث می‌برد. اگر زن فرزند یا فرزند پسر داشته باشد و شوهرش بمیرد یک هشتم از مال شوهر به او تعلق می‌گیرد. این نوشتار که به روش توصیفی– تحلیلی و با استناد به منابع مکتوب و سایتهای اینترنتی می باشد.هدف این تحقیق بررسی وجوه افتراق و وجوه مشترک ارث زن در فقه امامیه و شافعی میباشد و همچنین سعی شده است تا ارث زن دارای فرزند و غیر فرزند مورد بحث قرار گیرد.
واژگان کلیدی:
اسلام
ارث
ارث زن
فقه و حقوق موضوعه
مقدمه
اسلام در حقیقت، دینی است که از طرف خدای متعال، آمده که آفرینندة انسانهاست و آفریدگارِ انسان، به خیر و صلاح وی، خواسته هایش و آنچه موجب خوشبختی او در زندگی است، از دیگران آگاهتر است. اسلام قبل از مرد یا زن، به انسان توجه کرده و در این زمینه تفاوتی قائل نشده و نظام حقوقی خود را با این نگرش تنظیم کرده است؛ لذا در اغلب حقوق و وظائف، مرد و زن یکسانند. ولی در برخی موارد که بین حقوق زن و مرد تفاوت وجود دارد دلیلش این است که بین زن و مرد تفاوتهای جسمی و روحی وجود دارد که لازمه ی نقش و وظیفه هر یک در جهان خلقت است
و لازمه ی برقراری عدالت بین زن و مرد، این است که حقوق دو طرف، متفاوت و بر اساس توانایی و وظائف و تکالیف آنان باشد. قانون مدنی در زمینه حقوق خانواده، کوشیده است از فقه امامیه پیروی کند، فقهی که نه تنها حقوق و قانون خشک نیست بلکه آمیزه ای از حقوق و اخلاق است و به لحاظ تمام وضعیتهای روحی و جسمی اعضای خانواده وضع شده است. این مسئله بر کسی پوشیده نیست که اختلاف در ارث مرد و زن صرفاً جنبة اقتصادی دارد و در نهایت هم به نفع خانواده و جامعه اسلامی است و اقتصاد دانان نیز این مسئله را موجب تعدیل ثروت، قلمداد می کنند.
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
الف)بیان مساله 3
ب)پیشینه پژوهش 4
ج) سوالات پژوهش: 6
و) اهداف پژوهش: 6
ز)روش تحقیق 6
ی)سازماندهی تحقیق 6
فصل اول
1-1- مفهوم ارث و مبانی تاریخی آن 8
1-1-1- مفهوم (ارث)، در لغت و اصطلاح 8
1-1-2- ارکان ارث 9
1-1-3- موجبات ارث 10
1-2- ارث زن 11
1-3-زن جزء سهم الارث 12
1-4-تاریخچه ارث زن 12
1-4-1-فلسفه ارث زن 13
1-5-علل محرومیت زن از ارث 21
1-5-1-جلوگیری از انتقال ثروت 21
1-5-2-ضعف جسمانی 22
1-6-ارث زن در روم 22
1-7-ارث زن، در تمدن یونان 23
1-8-ارث زن، در هند، مصر، چین و ژاپن 24
1-9- ارث زن، در اروپا 25
1-10-ارث زن، در جاهلیت 25
1-11- ارث زن در ایران 27
1-12-ارث زن، در دین یهود 28
1-13- ارث زن، در دین مسیحیت 29
1-14-ارث زن، در آیین زرتشت 29
1-15-ارث زن درمیان اعراب جاهلی 32
1-16-ارث زن، به عنوان همسر 34
1-16-1- تساوی در تکامل 35
1-17-تفاوت های تکوینی زن و مرد 37
1-17-1- تأثیرپذیری 37
1-17-2-مبانی عقلی تحلیلی تفاوت ارث زن و مرد 38
1-17-3- حاکمیت تدبیر تعقّل بر تدبیر احساس 38
1-17-4-جنبة حمایتی 41
1-17-5-تناسب بین مسئولیت 42
فصل دوم
ارث زن از دیدگاه حقوق ایران 43
1-1- ارث زن در قانون 44
1-2-ارث زوجه از دیدگاه قانون کشور ایران 46
1-3-ارث زوجه در قانون ایران 47
1-4-بررسی حقوقی ارث زن از شوهر 49
1-5-خاستگاه تفاوت حقوق مالی زن و مرد 51
1-5-1-اشتراک در ماهیت انسانی 51
1-6- نقد تبصره ذیل ماده 946 قانون مدنی 53
1-6-1-توجیه مبنای قانونگذار 54
1-6-2-نظر مخالف و منتخب 55
1-7-نظرات حقوی در محرومیت یا عدم محرومیت زوجه از بعض اموال 56
فصل سوم
3-1-ارث زن ازنظر اسلام 59
3-2-ارث زن از دیدگاه امامیه 68
3-2-1-ارث زن از اموال شوهر 68
3-2-2-محرومیت زوجه از عین و قیمت زمین و عین ابنیه و اشجار 71
3-2-3-روایات 72
3-2-4-اجماع 77
3-2-5-محرومیت زوجه، از عین مال غیر منقول و بهره‌مندی از قیمت 78
3-2-6-حرمان زوجه فاقد فرزند از عین اموال غیر منقول 78
3-2-7-ارث بردن زوجه از کلیه اموال منقول و غیر منقول اعم ازعین یاقیمت 79
3-2-8-روایات موافق ارث بردن زوجه از کلیه ماترک 80
3-2-9-بازبینی مستندات این نظر 81
3-2-9-1-نقد و نظر ـ یک فرع کار بردی 82
3-3-مبانی فقهی تفاوت حقوق مالی زن و مرد 83
3-3-1-ادلّة قرآنی 83
3-3-2-ادلّة روایی 84
3-4-ارث در ققه امام شافعی 85
3-4-1-زنانی که از مرده ارث می‌برند 86
3-4-2-فروض و سهام مقدر و معین در کتاب خدا 86
3-5-موانع ارث در فقه 89
3-6-بررسی و جمع بندی محقق اردبیلی 95
نتیجه گیری 97
