مبانی نظری وپیشینه تحقیق تفکر انتقادی

مبانی نظری وپیشینه تحقیق تفکر انتقادی مبانی نظری وپیشینه تحقیق تفکر انتقادی

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	docx
حجم فایل	42 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	19

مبانی نظری وپیشینه تحقیق تفکر انتقادی

توضیحات: فصل دوم (پیشینه ی پژوهش)

همرا با منبع نویسی درون متنی فارسی و انگلیسی کامل به شیوه APA  جهت استفاده فصل دو

توضیحات نظری در مورد متغیر و همچنین پیشینه در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب برای فصل دو

منبع :                          دارد (به شیوه APA)

نوع فایل:                      WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

قسمتی از مبانی نظری متغیر:

تفکر نهایت چاره­جویی انسان است. کیفیت آینده ما تماماً به کیفیت تفکر ما بستگی دارد. این نکته هم در سطح فرد، هم در سطح جامعه و هم در سطح دنیا مصداق دارد (دوبونو ،1967، ترجمه­ی فرجی، 1384). به طور کلی تفکر قابلیتی است که فرد بتواند به وسیله­ی آن مساله­ای را حل کند و یا حقیقتی را درک نماید (هالاهان و کافمن ، 1944 ترجمه­ی جوادیان،1383).

در ارتباط با تفکر دیدگاه­های مختلفی وجود دارد و متخصصین، هر یک نظرات خاصی در مورد چگونگی آن ارائه می­دهند. برخی از این دیدگاه­ها انواع مختلفی برای تفکر کرده­اند که عبارتنند از: تفکر شهودی، تفکر تحلیلی، تفکر اخلاق و تفکر انتقادید(مارینوز و همکاران، 13890). در پژوهش حاضر به بررسی تفکر انتقادی خواهیم پرداخت.

در بیست سال گذشته شاهد اقدامات اولیه­ی جنبشی عظیم و نوین به حمایت گسترش خردورزی بوده­ایم. این جنبش به تفکر انتقادی یا مهارت‌های تفکر نام گرفته است (فیشر،1970، ترجمه­ی کیان زاده، 1385).

لغت « انتقادی » برگرفته از دو واژه­ی یونانی « kriticos » به معنای قضاوت ظریف و باریک بینانه و «  kriticos» به معنای استاندارد است. این واژه از لحاظ ریشه شناختی دارای معنای ضمنی « قضاوت کردن و تشخیص بر اساس استاندارد هاست". در لغت نامه نیز واژه انتقادی «  critical» به این صورت تعریف شده است قضاوت و تجزیه و تحلیل دقیق است  و در  توضیح آمده است و واژه­ی انتقادی در مفهوم خاص آن به معنای تلاش در رسیدن به ارزیابی مزایا و معایب است(پل والدر1998).

یک ادعای بدون اختلاف آن است که تفکر انتقادی مستلزم آگاهی از اندیشیدن خود (تفکر فرد درباره­ی چگونه اندیشیدن خود) و تعمق در تفکر نسبت به خود و دیگران به عنوان یک هدف شناختی محسوب می‌گردد. (توماس،2005). در سادترین تعریف، تفکر انتقادی را می‌توان توانایی فکر کردن به شیوه‌ای روشن و منطقی دانست. تفکر انتقادی به معنای مجادله یا انتقاد نسبت به دیگران نیست. بلکه نوعی مهارت است که به ما کمک می‌کند تا به کمک فراگیری دانش، نظریه‌های خود را بهبود بخشیده و به استدلال‌های قوی دست یابیم. شامل: تامل روی معنای عبارات، بررسی شواهد و استدلال‌های ارائه شده و قضاوت راجب واقعیت‌ها است. اساس تفکر انتقادی را ارزش‌های عقلانی تشکیل می‌دهند؛ ارزش‌هایی همچون: تیزبینی، دقت، مدلل بودن، تمامیت و بی‌طرفی را دارا است(عسگری، 1392). ).

---

دانلود مبانی نظری و پیشینه پژوهش تفکر انتقادی

مبانی نظری و پیشینه پژوهش تفکر انتقادی مبانی نظری و پیشینه پژوهش تفکر انتقادی

دسته بندی	مبانی و پیشینه نظری
فرمت فایل	docx
حجم فایل	91 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	60

مبانی نظری و پیشینه پژوهش تفکر انتقادی

در 60 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت docx

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت docx

قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه

چارچوب نظری پایان نامه با موضوع تفکر انتقادی

مقدمه:

برای توسعه و پیشرفت علوم در هر کشوری نیاز به بازسازی، اصلاح و تقویت نظام آموزشی وجود دارد. در جامعه ‌علمی ما نیز تعیین نیازهای آموزشی دانش پژوهان، محققان و دانشجویان باید در الویت برنامه‌های‌ آموزشی سازمانها و نهادهای مربوط قرار گیرد. تفکر انتقادی با ویژگی ارزیابی کردن مفاهیم و شناخت پدیده ها روند حل مسائل را با ریشه یابی عمیق و تجزیه و تحلیل کردن آن ها برای دانش آموزان تشریح می کند و توانایی ایجاد روحیه جستجوگری وانگیزه‌مسأله یابی و حل آن را در یادگیرندگان به وجود می آورد و مهمترین نتیجه آموزشی حاصل از تفکر انتقادی به ایجاد قدرت بیان و فن نقادی کمک کرده و تحمل درک دیدگاه های مخالف را در دانشجویان به‌وجود می آورد. تفکر خلاق که دائماً با تغییرات سر وکار دارد باآموزش دانش

آموزان ‌به‌وسیله ‌شیوه‌های خاصی قدرت تجسم‌ و واضح کردن مسائل رابه‌آن ها می‌دهد؛بنابراین این شیوه ‌از اندیشیدن ‌ارزش کاربردی زیادی دارد و دانش آموزان را وادار می کند تا با نگاهی متفاوت‌ قضایا را تحلیل کرده و با به کارگیری توانایی های ذهنی خود یک فکر یا مفهوم جدید از مسأله‌پیش روی خود بسازد و به این نحو نیز به نوعی خودباوری مثبت دست می‌یابد. همچنین آموزش تفکر خلاق با شیوه ‌مهمی چون تفکر افقی که برای جهت دهی به ایده های خلاقانه بهترین راه‌حل‌هارا از دیدگاه‌های کاملاً نو و بکر به دانشجو نشان می‌دهد.روش‌ذهن انگیزی که با نوعی مشورت و همیاری ذهنی به شکلی آزاد و جدا از قید و بندهای قوانین بسته فکری و چارچوب قالبی کتاب های درسی می تواند دانش آموزان را با ایجاد فضای باز برای نقد نظرات همدیگر راهنمایی کند این شیوه از آموزش تفکر ظرفیت نقدپذیری و قدرت انتقاد کردن را در دانش آموزان قوت می بخشد. برای آموزش این شیوه‌های اندیشیدن باید به سطح دانش ، توانمندی های ذهنی و سطح کیفی اندیشه‌دانش آموزان توجه داشت و لازمه ‌آن نیز فراهم نمودن بستر مناسب برای ذهن های فعال و پویای دانش آموزانی است که با رویکردی منتقدانه مسائل را می‌نگرند و با روز آمد کردن نگرش هایشان به وسیله‌ معلمان مجرب و آگاه به خلق ایده های نو می پردازند.آشنایی دانش آموزان با آثار،نبوغ و فعالیت‌های علمی اندیشمندان و متفکران بزرگ که الگوهای مناسبی از رشد و تعالی روح و فکراند می‌تواند راهنمای مؤثری در جهت هدایت نیروهای جسمی و فکری آنان بوده و به‌ اصلاح ضعف ها و نقاط قوت اندیشه‌جوانان منجر می‌شود.

....

2-2-3 نظریه« رابرت استرانبرگ » و آموزش تفکر خلاق :

دررشته‌های مختلف علوم‌انسانی برداشت ها‌ومقاصد انسان عامل مهم علیت در دیده‌های‌اجتماعی می‌‌باشد. پژوهشگران این عرصه به هنگام‌انجام پژوهش باشرکت کنندگان درپژوهش،درمی‌آمیزندودر دیدگاه‌های‌آنهاشریک می‌شوند چون خود نیز با همان مسائل‌روبه‌رو ‌هستند؛بنابراین نظریه‌استرانبرگ‌که‌از رهگذر مصاحبه‌ و گفت و گو با مردم عادی (به‌عنوان قشری که‌به‌واقعیت های جامعه نزدیکترند و برای پیشبرد زندگی‌شان همواره راه حل های خلاقانه‌ای  به‌کار می‌برند) و استادان علوم انسانی (یعنی افرادی آگاه‌واندیشمند در مسائل‌‌این علوم بوده و از نقش مهمی که‌ایده‌های خلاق در توسعه رشته‌های آن‌دارد به‌خوبی مطلع‌اند)، تهیه شده ‌و از فهرستی که شامل 131نشانه بوده،شش نشانه‌‌همخوان با خلاقیت بیان شده‌است. و شامل موارد زیر می‌باشد:

عدم پیروی از آداب و رسوم :

 مقصوداسترانبرگ از آداب و رسوم همان باورها، عقاید و سنت‌های تدوین شده‌ای‌ است که سال‌ها در مجامع علمی کشوری مطرح بوده وهرگاه‌جریانی مخالف این امور یعنی‌ایده‌خلاقه و مبتکرانه‌ای بیان شده،به عنوان شکستن سنت‌ها و متدهای‌آنها محسوب گردیده است. در کشور ما نیز برای عبور از این سنت‌های کهن و دستیابی به رشد و توسعه پایدار باید اندیشمندان ما در جستجوی شقوق مختلف و ایجاد تحول و دگرگونی خلاقانه در چارچوب های جامعه‌‌علمی، بویژه در حوزه‌علوم‌انسانی باشند و راهکار آن نیز انعطاف پذیری در برابر دیدگاه‌های نو و تقویت روحیه جستجوگری و کنجکاوی که‌ازویژگیهای تفکر خلاق، دراستادان و دانشجویان می باشد؛ چرا که هنوز مباحث درسی رشته های علوم انسانی به شیوه‌استاد – شاگردی است و راه برای ابراز عقاید نو و بدیع از سوی دانشجو وجود ندارد،هنوزاستادی برای بر کرسی نشاندن نظریه خلاق خود بدون همکاری با سایر استادان گروه و حتی رشته‌های مرتبط با طرحش در مقابل دیدگاه های نقادانه ی سایرین انعطاف لازم را ندارند؛ بنابراین برای دستیابی به هدف توسعه‌علوم‌انسانی باید سنتها و روشهایی را که در مجامع و محافل علمی به شکلی غیر اصولی مانع پرورش اندیشه های خلاقه هستند را از میان برداشت و سپس به آموزش شیوه های خلاقیت در دانشجویان علوم انسانی پرداخت .

...

بخشهایی از منابع فارسی :

1.  ابیلی ، خداداد ( 1374 ) ؛ « آموزش تفکر انتقادی » ، (ترجمه) ، تهران : سمت.

2.  ازکیا، م. و دربان، آ. ع. (1382). روش‌های کاربردی تحقیق. تهران: کیهان.

3.  ازکیا، مصطفی (1374). جامعه‌شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستائیان ایران، انتشارات اطلاعات، تهران.

4.  ایزدی، رضا،(1380)، فناوری های نوین و آموزش مولد، نشر دیدار.

5.  اتکینسون، دیوید و مارک رابوی(1384)، رادیو- تلویزیون خدمت عمومی (چالش قرن بیست و یکم)، ترجمه مرتضی ثاقب فر، تهران: انتشارات سروش.

6.  احدیان، محمد و داود محمدی، 1377، مباحث تخصصی در تکنولوژی آموزشی، تهران: انتشارات ققنوس.

7.  احدیان، محمد و آقازاده، محرم. راهنمای روش‌های نوین تدریس برای آموزش و کارآموزی. چاپ چهارم، تهران: نشر آییژ، 1382.

8.  ارجمندی، غلامرضا،1385. مهارت های سواد رسانه ای. در کتاب مهارت های زندگی(1) ویراستار دکتر بهمن زندی، 90-65.تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

9.  الوین تافلر، موج سوم، ترجمه شهیندوخت خوارزمی، 1373  

1. انتخابی، امیر. شهرود و رجبی، سید مسعود، 1387، بررسی و تحلیل سطوح مختلف سواد رسانه ای، پژوهشنامه سواد رسانه ای، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک، مجمع تشخیص مصلحت نظام.

...

بخشهایی از منابع انگلیسی:

Accenture, (2001). Creating a Development Dynamic, Final Report of the Digital Opportunity Initiative. Markle Foundation. United Nations Development Program.

Angell, Helena Mary (2005). What music videos teach at-risk adolescent girls: making a case for media literacy curriculum. A doctoral dissertation of Philosophy. University of Florida.

Birden H, page S., "Teaching by videoconference: a commentary on best practice for rural education in health professions", Rural and Remote Health 5 (online), 2005: 236.

Bray, M. (2002). Education in developing Asia. Asian development Bank. Comparative education research center. The University of Hong Kong.

Chapman, R. and Slaymaker, T. (2002) ICTs and Rural Development: Review of the literature, current interventions and opportunities for Action. Available online: www.odi.org.UK/publications/workingpapers/wp192.pdf

Christ, W. & Potter, W.J. (1998). Media literacy, media education and the academy. Journal of Communication, 48 (1), 5-13.

Colorado Nonprofit Development Center. 2001. First Chance Project. http://www.ruralwomyn.net/firstchance.html

Cortés, C. (2001). Knowledge construction and popular culture: The media as multicultural educator. In J. Banks & C. McGee Banks (Eds.), Handbook of research on multicultural education (pp. 169-183). San Francisco: Jossey-Bass.

Dunn, June. Forkner, PhD, 2003, "Internet-based patient self-care: the Internet generation of health care delivery", JMIR, Vol. 5. Retrieved 19 Aug 2007 from: http://www.jmir.org/2003/2/e8

...

دانلود مبانی نظری و پیشینه پژوهش تفکر انتقادی

مبانی نظری و پیشینه پژوهش تفکر انتقادی مبانی نظری و پیشینه پژوهش تفکر انتقادی

دسته بندی	مبانی و پیشینه نظری
فرمت فایل	docx
حجم فایل	44 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	27

مبانی نظری و پیشینه پژوهش تفکر انتقادی

در 27 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت docx

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

نوع فایل:  WORD و قابل ویرایش با فرمت docx

قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه

تفکر انتقادی

تفکر نهایت چاره­ جویی انسان است. کیفیت آینده ما تماماً به کیفیت تفکر ما بستگی دارد. این نکته هم در سطح فرد، هم در سطح جامعه و هم در سطح دنیا مصداق دارد  (دوبونو ،1967، ترجمه­ ی فرجی، 1384). به طور کلی تفکر قابلیتی است که فرد بتواند به وسیله­ ی آن مساله­ ای را حل کند و یا حقیقتی را درک نماید (هالاهان و کافمن ، 1944 ترجمه­ی جوادیان،1383).

در ارتباط با تفکر دیدگاه­  های مختلفی وجود دارد و متخصصین، هر یک نظرات خاصی در مورد چگونگی آن ارائه می­دهند. برخی از این دیدگاه­ها انواع مختلفی برای تفکر کرده­اند که عبارتنند از: تفکر شهودی، تفکر تحلیلی، تفکر اخلاق و تفکر انتقادی (مارینوز و همکاران، 13890). در پژوهش حاضر به بررسی تفکر انتقادی خواهیم پرداخت.

در بیست سال گذشته شاهد اقدامات اولیه­ی جنبشی عظیم و نوین به حمایت گسترش خردورزی بوده­ایم.این جنبش به تفکر انتقادی یا مهارت‌های تفکر نام گرفته است (فیشر،1970، ترجمه­ی کیان زاده، 1385).

لغت « انتقادی » برگرفته از دو واژه­ ی یونانی « kriticos » به معنای قضاوت ظریف و باریک بینانه و « kriticos» به معنای استاندارد است. این واژه از لحاظ ریشه شناختی دارای معنای ضمنی « قضاوت کردن و تشخیص بر اساس استاندارد هاست". در لغت نامه نیز واژه انتقادی «  critical» به این صورت تعریف شده است قضاوت و تجزیه و تحلیل دقیق است  و در توضیح آمده است و واژه­ ی انتقادی در مفهوم خاص آن به معنای تلاش در رسیدن به ارزیابی مزایا و معایب است(پلوالدر^[1]1998).

یک ادعای بدون اختلاف آن است که تفکر انتقادی مستلزم آگاهی از اندیشیدن خود (تفکر فرد درباره­ی چگونه اندیشیدن خود) و تعمق در تفکر نسبت به خود و دیگران به عنوان یک هدف شناختی محسوب می‌گردد. (توماس^[2]،2005). در سادترین تعریف، تفکر انتقادی را می‌توان توانایی فکر کردن به شیوه‌ای روشن و منطقی دانست. تفکر انتقادی به معنای مجادله یا انتقاد نسبت به دیگران نیست. بلکه نوعی مهارت است که به ما کمک می‌کند تا به کمک فراگیری دانش، نظریه‌های خود را بهبود بخشیده و به استدلال‌های قوی دست یابیم. شامل: تامل روی معنای عبارات، بررسی شواهد و استدلال‌های ارائه شده و قضاوت راجب واقعیت‌ها است. اساس تفکر انتقادی را ارزش‌های عقلانی تشکیل می‌دهند؛ ارزش‌هایی همچون: تیزبینی، دقت، مدلل بودن، تمامیت و بی‌طرفی را دارا است(عسگری، 1392).). ...

---

_{[1].Paul&Elder}

[2]^{. Thomas}

...

2-7- مهارت­ها و تمایلات تفکرانتقادی

هالپرن^[1](1998) تفکر انتقادی را استفاده از مهارت­ها یا استراتژی­های شناختی می­داند که احتمال پیامد مطلوب را افزایش می­دهد. تفکر انتقادی تفکری است هدف­مدار، منطقی و جهت­دار که در حل مسأله وشکل دادن استنتاج ها، پیش بینی احتمال­ها و تصمیم­گیری مورد استفاده قرار می­گیرد. او تفکر انتقادی را هم­چنین در برگیرنده ارزیابی فرآیند تفکر می­داند و انیس ، پل، ولیپمن^[2](1991) معتقدند که حداقل دو عنصر در تفکر انتقادی اساسی است. اولین عنصر بررسی و ارزیابی دلایلی است. که مستلزم مهارت­های لازم برای درک درست، و ارزیابی دلایل وادعاها است. عنصر دیگر روحیه انتقادی است که شامل آمادگی­ها، نگرش­ها خصوصیات ذهنی و صفات شخصی است. بنابراین تفکر انتقادی دارای مهارت­ها و توانایی­هایی است.مهارت­های آن عبارتند از: تحلیل‌گری^[3]،استدلال^[4]، تبیین و توجیه^[5]،ارزیابی^[6]،خود تنظیمی^[7]، و تفسیر^[8]است. با استفاده از این مهارت­ها، به طبقه بندی معانی مختلف می­پردازیم. شایستگی تجارب و اظهارات را ارزیابی کرده و سپس مفاهیم و استدلال­ها و دلیل­ها را توصیف و تبیین می­کنیم. تبیین­ها با توجه به یافت انجام می­شود و افراد با تفکر انتقادی از طریق خود نظم­دهی به کنترل فعالیت شناختی خویش می­پردازند.از سوی دیگر تمایلات^[9]وگرایش­ها در تفکر انتقادی اشاره به تمایل و خواسته­های افراد به تفکر انتقادی دارد( به نقل از پل، 1993؛ به نقل از حیدری، آسیابان، 1392). ...

---

[1] . Halprn

[2] .Anis& Paul &Lippman

[3].Analytic

[4]. Inference

[5]. Explanation

[6].Evaluation

[7].Self-regulation

[8].Interpretation

_{[9].disposition}

...

10-3- پیشینه مربوط به تفکر انتقادی

دنیل (2006) به بررسی نگرش مشارکتی دانشجویان در آموزش و پیشرفت تفکر انتقادی و نقش متغیرهای دیگر پرداخته ­اند. نگرش مشارکتی برگوش دادن به دیگران با فکر باز تاکید داد. نتایج نشان داد که چنانچه آزادی آموزشی در کلاس درس برای دانشجویان تضمین شود و و فرصتی برای فکر کردن داده شود، در پیشرفت مهارت­ های تفکر انتقادی آن­ها تاثیر فراوان دارد و نقش استاد در ایجاد فضایی که دانشجویان در آن با آرامش نظرات و دیدگاه­ های خود را به راحتی عنوان کنند بسیار اساسی است. دانشجویان با شرکت در این کلاس­های طراحی شده به میزان زیادی مهارت­های تفکر انتقادی آن­ها افزایش یافته است.

کوین و گری^[1](2009) به مطالعه‌ی خود شناسی دانشجویان به عنوان متفکر انتقادی پرداخته‌ اند و تاثیر نگرش‌ها و قدرت و توانایی نگرش و اعتقادات هنجاری را به تفکر انتقادی مورد بررسی قرار داده‌اند. در این پژوهش فرض بر این است که قدرت و توانایی نگرش، تاثیر نگرش‌ها را به اعتقادات هنجاری به صورت متعادل در می‌آورد و به جای آن، اعتقادات هنجاری، تاثیر تعامل میان نگرش و قدرت نگرش را به خودشناسی دانشجو به عنوان متفکر انتقادی به حالت تعدیل در می‌ آورد. ...

---

_{[1].Kevin&  Gary}

...

دانلود پیشینه پژوهش و مبانی نظری تفکر انتقادی (فصل دو)

پیشینه پژوهش و مبانی نظری تفکر انتقادی (فصل دو) پیشینه پژوهش و مبانی نظری تفکر انتقادی (فصل دو)

دسته بندی	مبانی و پیشینه نظری
فرمت فایل	doc
حجم فایل	56 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	32

پیشینه پژوهش و مبانی نظری تفکر انتقادی (فصل دو)

در 32صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه

...

تعریف تفکر انتقادی:

مربیان بزرگ تفکر را مبنا و اساس تعلیم و تربیت قرار می‌دهند و رشد قوه‌ی تفکر را هدف عمده‌ی مؤسسات تربیتی تلقی می‌کنند. ( شریعتمداری، 1382). آغاز تفکر هنگامی است که انسان با سؤال، مسأله یا موقعیت نامعینی روبه‌رو می‎شود. تفکر زیربنا و اساس تربیت و محور اساسی علم و فلسفه است ( سلیمان‌پور، 1383). تفکر دارای شیوه‌های گوناگونی است که یکی از آن‌ها، «تفکر انتقادی^[1]» است.

  یونیسف (2003) در آخرین تقسیم‌بندی خود، مهارت تصمیم‌گیری و تفکر انتقادی را یکی‌ از مهارت‌های زندگی برشمرده ‌است. در جهان ‌امروز هر انسانی برای درست زیستن نیازمند فراگیری درست فکر کردن می‌باشد. تفکر انتقادی در واقع به‌ نقد و تحلیل کشیدن تأثیرات رسانه‌ها و همسالان، تحلیل نگرش‌ها، ارزش‌ها‌، هنجارهای اجتماعی و اعتقادات و عوامل تأثیرگذار بر آن‌ها و شناسایی اطلاعات مرتبط و منابع اطلاعاتی است. (کردنوقایی و پاشا شریفی ، 1384).

  مایرز^[2]، تفکر انتقادی را شناسایی استدلال‌های غلط، پرهیز از تناقضات و مفروضات اظهار شده و اظهار نشده در بحث‌های دیگران، نداشتن هیجان عاطفی هنگام روبه‌رو شدن با مسأله یا تعادل تعریف کرده‌اند. (یعقوبی و معروفی، 1389). لیپمن^[3]، تفکر انتقادی را شامل تجدیدنظر و بازسازی و بررسی دقیق افکار می‌داند و هم‌چنین، تفکر انتقادی را تفکری ماهرانه و مسؤلیت‌پذیری می‌داند که قضاوت صحیح را تسهیل می‌سازد؛ چون بر ملاک‌ها تأکید دارد، خودتصحیح کننده است و به موضوع‌ها حساس است. ( همان). از این رو می‌توان گفت، پرورش شیوه‌های متفاوت تفکر، به ویژه تفکر انتقادی، یکی از اهداف اساسی نظام تعلیم و تربیت محسوب می‌شود.

ماهیت تفکر انتقادی

ماهیت تفکر انتقادی چیست؟ علی‌رغم اجماع متخصصین و دانشمندان درباره‌ی اهمیت توجه به تفکر انتقادی و پرورش آن، درباره‌ی تعریف و ماهیت تفکر انتقادی، آراء متنوعی ارائه شده است. ( وَسیک^[4]، 2009؛ جانسن^[5]، 2007؛ به نقل از جاویدی و عبدلی، 1389). یکی از علل آن است که تفکر انتقادی مفهومی پیچیده است و دارای فعالیت و فرآیند ذهنی پیچیده‌ای نیز می‌باشد. بنابراین، توصیف و اندازه‌گیری آن به راحتی امکان‌پذیر نیست (اطهری و همکاران، 1388) و دلیل دیگر این که، هر محقق با توجه به فهم فردی و نیازهای پژوهش خویش به تعریف آن پرداخته است. ( باتینه و الازی^[6]، 2009؛ به نقل از جاویدی و عبدلی، 1389). مثلاً انجمن تفکر انتقادی به نقل از اسنایدر^[7] (2008) تفکر انتقادی را فرایند نظم دادن فکورانه، مفهوم‌سازی فعالانه و ماهرانه، کاربست، تحلیل، ترکیب، و ارزیابی اطلاعات جمع‌‌آوری شده، یا تولید شده به وسیله مشاهده، تجربه، تأمل، استدلال یا ارتباطات به عنوان راهنما برای نظر و عمل تعریف کرده است. (همان).

بر طبق دیدگاه هالپرن^[8] (2007) تفکر انتقادی استفاده از مهارت‌های شناختی است که احتمال نتایج مطلوب را افزایش  می‌دهد، و از آن برای توصیف تفکری که هدف‌مند، دلیل‌مند، و – مبتنی بر هدایت- است، استفاده می‌شود در این جا هدف، شامل حل مسأله، استنتاج، فرمول‌بندی، برآورد احتمالات، و تصمیم‌گیری می‌باشد. برادلی^[9] تفکر انتقادی را مجموعه‌ای از مهارت‌های شناختی مثل شناسایی مباحث محوری و مفرضات، ارزیابی رویداد، و استنباط نتیجه تعریف می‌کند. ( همان).

  با ‌وجود اختلاف نظرهای موجود در این تعریف‌ها، هم‌پوشانی‌های زیادی نیز وجود دارند که عبارتند از: بصیرت، عقلانیت، تفکر تأملی، دلیل‌جویی، شناسایی مفروضات زیربنایی، حل مسأله، تصمیم‌گیری، خلاقیت، استنباط و ارزیابی.

اهمیت برخورداری از تفکر انتقادی

برخی از صاحب‌نظران مهم‌ترین دلایل برخورداری دانشجویان از تفکر انتقادی را، موارد زیر دانسته‌اند:

مجهز ساختن دانشجویان به مهارت‌های تفکر انتقادی باعث می‌شود که آن‌ها به این موضوع آگاه شوند که اکتشافات و پیشرفت‌های علمی، به تنهایی نمی‌تواند جامعه را هدایت کند، بلکه این جامعه و افراد آن هستند که باید اکتشافات و پیشرفت‌های علمی را به بهترین وجه کنترل و هدایت کنند.

---

[1].Critical Thinking

[2].Mayerz

[3].Lipman

[4].Vacek

[5].Jonesen

[6].Bataineh, Alazzi

[7].Snyder

[8].Halpern

[9].Brodly...

...

-43-پیشینه پژوهش

پژوهش‌گر با بررسی‌های که انجام داد به پژوهشی مرتبط با موضوع پژوهش برخورد ننمود بیشتر پژوهش‌ها در زمینه تأثیر نمایش خلاق بر مشکلات رفتاری کودکان بود. با وجود نبود پژوهش‌های مناسب پژوهش‌گر در این قسمت پژوهش‌های که شاید مرتبط با موضوع این پژوهش باشد ارائه می‌دهد:

2-4-1-پژوهش‌های داخلی:

-یاری (1392) بررسی تأثیر روش آموزش مبتنی بر نمایش خلاق بر کاهش مشکل رفتار پرخاشگری دانش‌آموزان پسر مقطع پنجم ابتدایی.

  معلمان و والدین گزارش کردند که روش آموزشی مبتنی بر نمایش خلاق نشانه‌های پرخاشگری را در کودکان کاهش می‌دهد. 1-روش آموزش مبتنی بر نمایش خلاق بر کاهش میزان رفتار پرخاشگری جسمانی دانش‌آموزان در سطح (  sig=0/00 ) مؤثر است. 2- روش آموزش مبتنی بر نمایش خلاق بر کاهش میزان رفتار پرخاشگری رابطه‌ای دانش‌آموزان در سطح (  sig=0/00 )  مؤثر است. 3- روش آموزش مبتنی بر نمایش خلاق بر کاهش میزان رفتار پرخاشگری واکنشی کلامی- پیش فعالی دانش‌آموزان در سطح (sig=0/001) مؤثر است. نتیجه‌گیری: این نتایج قابلیت کاربرد نمایش خلاق و ساختار آن را در آموزش کودکان و حل مشکلات آن‌ها نشان می‌دهد.

-فؤادالدینی (1391) تأثیر نمایش درمانی مبتنی بر مهارت اجتماعی رفتار سازگارانه دختران کم‌توان ذهنی با هوش‌بهر 70-55 در دامنه سنی 30-14 سال.

تحلیل داده‌ها نشان داد که نمرات رفتارهای سازگارانه قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی‌داری داشته و تغییرات مثبت بوده‌اند. (002/0 = P) نتیجه‌گیری: نمایش درمانی در نمونه مورد مطالعه موجب بهبود رفتار سازگارانه آنان گردید.

-جعفری (1391). تأثیر نمایش خلاق بر میزان مهارت‌های اجتماعی کودکان.

  نتایج پژوهش نشان داد که کارگاه نمایش خلاق بر تقویت مهارت‌های اجتماعی کودکان ( سازه‌های همدلی، جرأت‌ورزی و کارگروهی) تأثیر مثبت دارد. هم‌چنین نتایج به دست آمده نشان داد: کارگاه نمایش خلاق بر مهارت‌های همدلی و جرأت‌ورزی کودکان دختر و پسر تأثیر متفاوت داشته، ولی تفاوت مشاهده شده بر مهارت کارگروهی آنان معنادار نیست...

...