پایان نامه تدوین استراتژی در محیط رقابتی صنعت لبنیات بر مبنای مدل پنج نیروی مایکل پورتر
چکیده
این
پروژه با هدف بررسی محیط رقابتی صنعت لبنیات بر مبنای مدل پنج نیروی پورتر
در شرکت لبنی دوشه هراز آمل انجام گردیده است.وضع رقابت در یک صنعت به پنج
نیروی اساسی بستگی دارد. قدرت مشترک این نیروها،سود نهایی با لقوه هر صنعت
را تعیین میکند. قدرت مشترک نیروها ممکن است برای همه روشن باشد لیکن برای
مقابله با آن ها استراتژیست ها ی صنعت لبنیات باید به عمق رفته ومنابع
رقابت را تجزیه و تحلیل نمایند. جامعه آماری این تحقیق
که به صورت نمونه گیری ساده تصادفی انتخاب شده است،20نفر می باشند. داده
ها بعد از جمع آوری از طریق پرسشنامه، با استفاده از نرم افزارspss مورد
تجزیه و تحلیل قرار گرفت و ﺑﺮ اﺳـﺎس نتایج، بین هر یک از نیروهای پورتر با
میزان فروش وسهم بازار شرکت رابطه معناداری پیدا شد همچنین تاثیر قدرت چانه
زنی خریداران نسبت به دیگر نیروها بیشتر میباشد لذا استراتژیستهای شرکت
باید بر قدرت چانه زنی خریداران تمرکز بیشتری داشته باشند.
کلمات کلیدی:
استراتژی، محیط رقابتی، صنعت لبنیات، مدل پنج نیروی مایکل پورتر، دوشه هراز آمل
مقدمه:
در محیط
متغیر امروز، برای حضور ورشد در بازار رقابتی باید نسبت به رقیب مزیت
رقابتی داشت. محصولات برجسته، فناوری پیشرفته ومانندآن، اگر در خلق مزیت
رقابتی موثر نباشند،هیچ اثری در موفقیت شرکت نخواهند داشت وراهبرد، رویکردی
است که به دنبال خلق مزیت رقابتی است. رقابت پذیری یکی از مفاهیم مهم و
کلیدی می باشد که در دو دهه اخیر توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران
مدیریت، اقتصاد و تجارت بین الملل را به خود جلب نموده است و برای آن
تعاریف بسیاری از دیدگاه های گوناگون ارائه شده است.یکی از الگوهای
مورداستفاده برای تجزیه و تحلیل محیط رقابتی در یک صنعت با هدف تدوین
استراتژی لازم، مدل پنج نیروی پورتر است. اساس این استراتژی بر رقابت مبتنی
است. تلاش برای کسب سهم بیشتر در بازار رقابت، تنها در حرکت‌های رقبا
متجلی نمیشود بلکه رقابت در یک صنعت، ریشه در اصول اقتصادی و نیروهایی
رقابتی دارد که فراتر از رقبا هستند.مشتریان، عرضه کنندگان مواد اولیه،
نورسیدگان بالقوه و کالاهای جانشین، همگی عوامل رقابتی هستندکه ممکن است
برحسب نوع رشته صنعتی، کموبیش برجسته و فعال باشند.
قسمتی از متن
مدل پنج
نیروی پورتر نوعی ابزار راهبردی ودرون سازمانی است که جهت تجزیه وتحلیل
میزان جذابیت (ارزش) ساختار های صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. این مدل
بدون شک یکی از متداول ترین ابزارهای راهبردی تجاری است و بارها کارایی خود
را به اثبات رسانده است.
در شیوه تجزیه وتحلیل رقابتی پنج نیروی پورتر، با پنج نیروی رقابتی اصلی سروکار داریم که عبارتند از:
1- رقابت میان رقبای فعلی: آیا رقابت شدیدی بین رقبای فعلی وجود دارد، ایا همه رقبا در یک سطح قرار دارند ویا بعضی قوی تر هستند.
2- قدرت چانه زنی خریداران: موقعیت خریداران چگونه است وایا میتوانند با همکاری یکدیگر حجم بزرگی سفارش دهند.
3- قدرت
چانه زنی تامین کنندگان:موقعیت فروشندگان مواد اولیه چگونه است،چند تامین
کننده بالقوه در بازار وجود دارد وایا بازار انحصاری است و تنها چند تامین
کننده خاص، بازار را در اختیار دارند.
4- ورود
تازه واردها ورقبای بالقوه:تازه واردها برای ورود به بازار رقابت با چه
موانعی روبرو هستند وآیا به راحتی می توانند به رقیب تبدیل شوند.
5- تهدید
محصولات و خدمات جایگزین: آیا محصولات و خدمات جدید به راحتی جایگزینی
محصولات وخدمات فعلی میشوند واز نظر قیمتی با آنها قابل رقابت هستند.
فهرست رئوس مطالب
فصل اول: مقدمه وکلیات تحقیق
1-1
-مقدمه....................................................................................................................................
1
1-2-تعریف
مساله..........................................................................................................................3
1-3-
فرضیات
مساله.....................................................................................................................4
1-4-هدف
از
اجرا.........................................................................................................................5
1-5-توجیه ضرورت انجام طرح.....................................................................................................5
1-6-روش پژوهش وتکنیک های اجرایی......................................................................................5
1-7-قلمرو
تحقیق.........................................................................................................................6
1-8-سوالات
تحقیق......................................................................................................................6
1-9-پیشینه
تحقیق.........................................................................................................................6
فصل دوم:ادبیات تحقیق
2-1-بخش اول:تعاریف،اصول ومبانی نظری...............................................................................11
2-1-1-تعریف
استراتژی............................................................................................................
11
2-1-2-تعریف مدیریت استراتژی...............................................................................................11
2-1-3-بررسی محیط سازمان......................................................................................................11
2-1-4-تجزیه وتحلیل محیط خارجی........................................................................................12
2-1-5-تجزیه وتحلیل محیط داخلی...........................................................................................16
2-1-6-مفهوم رقابت پذیری......................................................................................................17
2-1-7-مزیت
رقابتی..................................................................................................................18
2-1-8-
مزیت رقابتی
پایدار........................................................................................................19
2-1-9-تجزیه وتحلیل رقابت..................................................................................................... 19
2-1-10-الگوی مبتنی بر پنج نیروی پورتر..................................................................................20
2-1-11-نیروی اول :شدت رقابت بین شرکت های رقیب.........................................................21
2-1-12-نیروی دوم:توان بالقوه برای ورود رقبای جدید............................................................22
2-1-13-نیروی سوم:توان بالقوه برای توسعه محصولات جایگزین..............................................23
2-1-14-نیروی چهارم:توان عرضه کنندگان مواد اولیه در چانه زدن.............................................23
2-1-15-نیروی پنجم:توان مصرف کنندگان در چانه زدن..............................................................24
2-1-16-منحنی
تجربه...................................................................................................................25
2-1-17-تجزیه
وتحلیل
رقیب.......................................................................................................25
2-1-18-شناسایی رقبای شرکت....................................................................................................26
2-1-19-دیدگاه
صنعت.................................................................................................................27
2-1-20-دیدگاه
بازار.....................................................................................................................27
2-1-21-تعیین
اهداف
رقبا.............................................................................................................28
2-1-22-شناسایی خطمشی رقبا.....................................................................................................29
2-1-23-ارزیابی نقاط قوت وضعف رقیب....................................................................................30
2-1-24-براورد الگوی واکنشی رقبا..............................................................................................32
2-1-25خط
مشی های
رقابتی........................................................................................................33
2-1-26-جایگاه
رقابتی..................................................................................................................34
2-2-بخش
دوم: صنعت
لبنیات.......................................................................................................34
2-2-1-معرفی رقبای شناخته شده در صنعت لبنیات.....................................................................34
2-2-2-شرکت صنایع شیر ایران (پگاه)..........................................................................................35
2-2-3-شرکت فراورده های لبنی رامک.........................................................................................35
2-2-4-شرکت
لبنیات
میهن...........................................................................................................35
2-2-5-شرکت
لبنیات
سحر...........................................................................................................35
2-2-6-شرکت
لبنیات
کاله.............................................................................................................36
2-2-7-صنایع
لبنی
تین(دامداران)..................................................................................................36
2-2-8-تولید محصولات لبنی درایران طی سال 2013..................................................................36
2-2-9-وضعیت لبنیات جهان در سال 2013.................................................................................37
2-2-10-فراورده
های
لبنی.............................................................................................................37
2-2-11شاخص های ساختاری......................................................................................................38
2-2-12وضعیت مواد اولیه ومحصولات.........................................................................................40
2-2-13الگوی مصرف شیر وفراورده های لبنی..............................................................................41
2-2-14تولیدکنندگان عمده شیر ومحصولات لبنی.........................................................................42
2-2-15تولید..................................................................................................................................43
2-2-16صادرات.................................................................................................................
..........44
2-2-17واردات..............................................................................................................
....... ......45
2-2-18وضعیت
تکنولوژی...............................................................................................
...........47
2-2-19مواد
اولیه
....................................................................................................................
....47
2-2-20ذینفعان.............................................................................................................................47
2-3-بخش سوم:استراتژی های رقابتی...........................................................................................50
2-3-1-استراتژیهای عمومی سه گانه............................................................................. ...............51
2-3-2-پیشرو
بودن در هزینه
کم...................................................................................................51
2-3-3-تمایز.............................................................................................................................
....52
2-3-4-تمرکز............................................................................................................................
...53
2-3-5-تشریح نقش استراتژیک خریداران........................................................................ ...........53
2-3-6-نیازهای خرید در ارتباط با توانمندیهای شرکت........................................................... ...54
2-3-7-پتانسیل
رشد
خریدار.........................................................................................................55
2-3-8-قدرت چانه زنی خریداران................................................................................................57
2-3-9-هزینه ارائه خدمات به خریداران........................................................................................57
2-3-10-گسترش دامنه گزینش خریداران.....................................................................................58
2-3-11-محصولات جایگزین.......................................................................................................59
2-3-12-معرفی انواع محصولات جایگزین...................................................................................60
2-3-13-تشریح نقش استراتژیک محصولات جایگزین................................................................60
2-3-14-موانع ورود به صنعت لبنیات..........................................................................................61
2-3-15-مزیت
مقیاس..................................................................................................................61
2-3-16-تمایز
محصول................................................................................................................63
2-3-17-نیاز
به
سرمایه..................................................................................................................64
2-3-18-دسترسی مطلوب به مواد اولیه.........................................................................................65
2-3-19-سیاست های دولت.........................................................................................................66
2-3-20-دسته بندی استراتژیک رقبای موجود در صنعت.............................................................68
2-3-21-میزان دریافت شیر خام (ارتباط با تامین کنندگان)..........................................................68
2-4-بخش چهارم : معرفی شرکت لبنی دوشه هراز امل................................................................69
2-4-1-محصولات شرکت............................................................................................................70
فصل سوم:روش تحقیق
3-1-ابزارجمع
آوری داده
ها...........................................................................................................72
3-2-ویژگی های فنی وابزاری اندازه گیری.....................................................................................72
3-2-1-روایی
.................................................................................................................................72
3-2-2-پایایی...................................................................................................................................73
3-3-روش
تجزیه وتحلیل داده
ها....................................................................................................74
فصل چهارم:محاسبات و یافته های تحقیق
4-1-بررسی جمعیت شناختی پاسخ دهندگان....................................................................................76
4-1-1-بررسی پاسخ دهندگان از نظر جنسیت..................................................................................76
4-1-2-بررسی وضعیت پاسخ دهندگان از نظر سطح تحصیلی..........................................................77
4-1-3-برسی وضعیت پاسخ دهندگان از نظر سن.............................................................................78
4-2-بررسی توصیفی نمرات به تفکیک خرده مقیاس های پرسشنامه پورتر......................................80
4-3-
آزمون نرمالیته
نظرات...............................................................................................................83
4-4-
آزمون سوال اول
تحقیق............................................................................................................84
4-5-
آزمون سوال دوم
تحقیق............................................................................................................85
4-6-
آزمون سوال سوم
تحقیق............................................................................................................85
4-7-
آزمون سوال چهارم
تحقیق..........................................................................................................86
4-8-
آزمون سوال پنجم
تحقیق............................................................................................................87
فصل پنجم:نتیجه گیری وپیشنهادات
5-1-
مقدمه..........................................................................................................................................89
5-2-
آزمون سوال اول
تحقیق..............................................................................................................89
5-3-
آزمون سوال دوم تحقیق
............................................................................................................89
5-4-
آزمون سوال سوم
تحقیق............................................................................................................90
5-5-
آزمون سوال چهارم
تحقیق.........................................................................................................90
5-6-
آزمون سوال پنجم
تحقیق...........................................................................................................90
5-7- نتیجه گیری وتوصیه های استراتژیک...................................................................................... .91
5-8-پیشنهاد
برای تحقیقات
آتی.........................................................................................
.... ..........94
5-9-محدودیت
های
تحقیق..............................................................................................
........ .......95
منابع......................................................................................................................................
..... ........96
ضمایم
وپیوست...................................................................................................................................
